روح اله امینی - دانشیار گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
عادل دباغ محمدی نسب - استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
الناز قلندرزاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

به منظور بررسی اثر مالچ بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) در تیمارهای مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال 1391 اجرا شد. فاکتورها شامل تیمار آبیاری در دو سطح (I1 و I2 به ترتیب آبیاری بعد از 60 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A)، کاربرد مالچ در دو سطح (M1 فاقد مالچ و M2 مالچ کلش گندم به میزان دو تن در هکتار) و ارقام لوبیا قرمز شامل اختر و ناز بودند. نتایج نشان داد که اثر مالچ و اثر متقابل آبیاری × رقم بر تعداد گره در ریشه و اثر متقابل آبیاری × رقم بر تراکم روزنه در برگ لوبیا تاثیر معنی داری داشت. کاربرد مالچ باعث افزایش تعداد گره در ریشه و تنش رطوبتی (I2) باعث افزایش تراکم روزنه برگ شد. تنش رطوبتی باعث کاهش تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن صددانه و عملکرد دانه لوبیا گردید. کاربرد مالچ بر تمام صفات به جز تراکم روزنه اثر معنی داری داشت و باعث افزایش آنها گردید. اثر متقابل آبیاری × رقم بر عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار شد. اثر متقابل آبیاری × مالچ × رقم بر عملکرد دانه معنی دار شد. کاربرد مالچ در هر دو تیمار آبیاری، افزایش عملکرد دانه بیشتری را در رقم اختر نسبت به رقم ناز باعث شد. در شرایط با محدودیت آب با کاربرد مالچ می توان آب قابل دسترس و عملکرد دانه لوبیا را افزایش داد.

تراکم روزنه، تعداد گره، تعداد نیام، رقم، سطح آبیاری، وزن دانه