شیرزاد طایفی - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
مایسا گزمحمدی - کارشناس ارشد ادبیات تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی

اندیشه آرمانشهری، موضوعی است که از یکسو با ادبیات و از سوی دیگر با علومی چون روانشناسی، فلسفه، تاریخ و جامعهشناسی ارتباط دارد. اشعار میرزاده عشقی و احمد مطر، نمونهای از جهان آرمانی و مطلوب ایرانیان و اعراب است. اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، مصادف بود با هجوم گسترده استعمارگران به ایران و سرزمینهای عربی، که برای تحقق این هدف و در قالب استعمار نو، همواره ازنیروهای دستنشانده داخلی سود بردهاند. البته روشنفکران و مبارزان راه آزادی همواره در مقابل آنها ایستادهاند، که از این دستهاند میرزاده عشقی و احمد مطر. هدف از این پژوهش، تلاش برای رفع ابهام از مفهوم نمادین بخشی از اشعار و اندیشههای میرزاده عشقی واحمد مطر و کمک به روشن شدن ابعاد کمی و کیفی حضور و بروز مولفههای آرمانگرایی در شعر آن دو و نیز کمک به پژوهشگران حوزه ادبیات تطبیقی در رویکرد به شعر و اندیشه میرزاده عشقی و احمد مطر در ترسیم وجوه اشتراک فکری آنها است. دستاورد پژوهشگویای این است که به نظر میرسد حسرت ازدسترفتهها، نارضایتی از وضعیت موجود و رویای بازگشت به عصر زرین بشر، موجب رویکرد میرزاده عشقی و احمد مطر به اندیشه آرمانشهری شده است، که کوشیدهایم بر اساس دیدگاههای مشترکی چون ستیز با استعمار،بیدار ساختن مردم از غفلت، تمجید از مبارزان راه آزادی، و با تکیه بر مطالعات کتابخانهای و بهرهگیری از روشهای توصیفی- تحلیلی، به بررسی تطبیقی مولفههای موجود آرمانشهری در شعر و اندیشه این دو شاعر بپردازیم.

ایدهآلیسم، آرمانگرایی، میرزاده عشقی، احمد مطر، مکتب آمریکایی