سعید معدنی پور - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم پایه، تهران
علی یساقی - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم پایه، تهران
حسین کنعانی مقدم - شرکت مهندسین مشاور لانیز، تهران
علیرضا عباسی - شرکت مهندسین مشاور لانیز، تهران

سامانه تونل‌های البرز به طول 6378 متر شامل دو تونل دوقلوی ترافیک و یک تونل پیشگام، از بزرگترین تونلهای مسیر آزادراه تهران شمال می‌باشند. تونل پیشگام البرز با قطر 5/20 متر بصورت مکانیزه و با استفاده از TMB حفاری می‌گردد. این تونلها مجموعه‌ای از توف سنگها و واحدهای گچی را که عمدتا متاثر از ساختارهای گسلی فشاری تغییر شکل یافته‌اند را قطع می‌نمایند. مطالعات زمین‌شناسی مسیر تونلها همراه با برآورد مخاطرات آنها چون پهنه‌های گسلی، هجوم آب و خروج گاز نشان داد که بخش مرکزی مسیر تونلها با سرباره بیش از 850 متر از الگوی ساختاری پیچیده‌ای برخوردار می‌باشد، لذا در این بخش مطالعات همزمان زمین‌شناسی و ژئوتکنیکی همزمان با حفاری از طریق حفاری منظم و پیوسته چال‌های پیشگام، حفر گمانه‌های اکتشافی و پیش‌بینی لرزه‌ای (TSP) تونل جایگزین مطالعات تکمیلی شده است. در این مقاله ضمن ارایه جزئیاتی از این روشها در تونل البرز، درجه اهمیت آنها به عنوان مطالعات تکمیلی بررسی گردیده است. نتایج بدست آمده از بررسیها نشان داد که حفاری چالهای پیشگام بدلیل سرعت عمل و عدم جلوگیری از توقف حفاری و همچنین ارائه اطلاعات ب ا ٨٠ درصد انطباق با واقعیات زمین شناسی مفیدترین روش شناسایی شرایط پیش روی تونل البرز بوده است ، بنابراین می تواندگزینه ای مناسب جهت مطالعات زمین شناسی و ژئوتکنیکی همزمان با حفاری کلیه تونلهای مکانیزه عمیق و طویل در نظر گرفته شود.

تونل پیشگام البرز، پیش بینی لرزه ای تونل، گمانه اکتشافی، حفاری ضرب های