هلینا خورسند - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی، بیوتکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
فاطمه اردستانی - استادیار مهندسی شیمی، بیوتکنولوژی، گروه مهندسی شیمی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قایمشهر، ایران
فرشید پژوم شریعتی - دانشیار مهندسی شیمی، بیوتکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران

گزنه گیاهی علفی با ساقه ای منشعب با نام لاتین Urtica dioica است و برگ های آن پوشیده از کرک های گزنده است. برگ این گیاه دارایکاربردهای غذایی، دارویی، درمانی و ضد میکروبی است. این تحقیق به بررسی روش جداسازی ترکیبات سازنده گیاه گزنه ایرانی به روشکروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی (GC-MS) با هدف امکان کاربرد اسانس و عصاره آن به عنوان یک ماده آنتی باکتریال و جایگزیننگهدارنده های صنعتی و ضد دیابتی می پردازد. تجزیه اسانس گزنه به وسیله کروماتوگرافی نشان داد که اسانس آبی برگ این گیاه شاملفیتول، بتادکانون، ایزوالمیسین، آلفا- پلاندرن، لینالول، اتیل هگزانوات، منتا دی.ان و بنزآلدهید می باشد. عصاره الکلی آن نیز شامل کافییک اسید، روتین، کویرستین، هیپرین و ایزوکویرسیترین می باشد. از اینرو می توان از عصاره و اسانس برگ گزنه به عنوان یک ماده آنتی باکتریال وجایگزین نگهدارنده های صنعتی استفاده کرد.

گزنه (Urtica dioica)، عصاره، اسانس، آنتی باکتریال، کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی (GC-MS)، مواد نگهدارنده