مرتضی اسماعیلی - دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده راه آهن
پوران فلاح زاده - دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده عمران

انفجار پدیده‌ای با ماهیت تصادفی است که علاوه بر ایجاد اثراتی همچون شوک ناگهانی، امواج فشاری و کششی در محیط ایجاد نموده و سازه‌ها و موانع موجود در مسیر خود را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ماهیت دینامیکی فشار ناشی از انفجار و انتشار آن در زمین و تاثیر آن بر سازه‌های زیرزمینی، بررسی اندر کنش این سازه‌ها با محیط متنوع اطراف را به مساله‌ای نسبتا پیچیده تبدیل نموده است. در این راستا تلاش‌های بسیاری توسط محققین مختلف برای تعریف و ارائه پارامترهای مختلف مرتبط با انفجار مانند منحنی توزیع فشار، ابعاد گودال انفجار، انتشار و میرائی این امواج در محیط‌های سنگی و خاکی و همچنین اثرات آن بر سازه‌های مدفون در قالب مطالعات آزمایشگاهی و میدانی و همچنین توسعه روشهای عددی و تجربی صورت گرفته است. در این میان، مطالعات آزمایشگاهی و میدانی و همچنین توسعه روشهای عددی و تجربی صورت گرفته است. در این میان، مطالعات عددی بروشهای المان محدود و المان مجزاء و تفاضل محدود نسبت به سایر روشها توسعه بیشتری داشته و روشهایی ارزان و با هزینه محاسباتی کمتر بشمار می‌روند. در مقاله حاضر با استفاده از نرم‌افزار تفاضل محدود FLAC2D، روند انتشار امواج فشاری ناشی از انفجار بمب GP2000 مدلسازی و این اثرات در قالب یک مطالعه موردی برای بخشی از خط 7 متروی تهران بررسی و بخش‌های مختلف سیستم پوشش تونل مورد ارزیابی قرار گرفته است. در قسمتی از این مطالعه، در خصوص تغییرات تلاش‌های برشی در پوشش تونل نسبت به پارامترهائی مانند ضریب فشار سکون خاک و سطح آب زیرزمینی حساسیت سنجی صورت گرفته است.

سازه زیرزمینی، فشار ناشی از انفجاری، تحلیل عددی به روش تفاضل محدود