نرجس نورا - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زابل
عباسعلی امام جمعه - استادیار دانشگاه زابل
براتعلی فاخری - دانشیار دانشگاه زابل
نفیسه مهدی نژاد - استادیار دانشگاه زابل

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین نواحی ژنومی کنترل کننده صفات زراعی و مورفولوژیکی جو، از 72 لاین هاپلویید و والدینشان (استپتو و مورکس) استفاده شد. آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل، در سال زراعی 94- 1393 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار و دو شرایط نرمال و تنش منگنز اجرا شد. صفات ارتفاع بوته، طول میانگره، طول سنبله، تعداد دانه درسنبله، طول پدانکل، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت دانه مورد اندازه گیری قرار گرفتند. تجزیه QTL با استفاده از نقشه پیوستگی ژنتیکی حاصل از 327 نشانگر RFLP و روش نقشه یابی فاصله ای مرکب (CIM) انجام شد. در مجموع 24 عدد QTLs برای دو شرایط (14 QTLs برای شرایط نرمال و 10 QTLs برای شرایط تنش) شناسایی گردید.کمترین و بیشترین واریانس ژنتیکی توجیه شده به وسیله این QTLs برای صفات طول میانگره (01/ 15) در شرایط نرمال و طول پدانکل(107.74) در شرایط تنش بود. QTLs نقشه یابی شده در دو شرایط از پایداری لازم برخوردار نبودند، میزان تنوع در درجات متفاوت تنش منگنز متنوع است و خطای آزمایش نیز موجب ناپایداری QTLs می گردد. برای استفاده از QTLs در جهت بهبود ارقام زراعی، نیاز به مطالعات زیادی در سال ها، مکان ها، زمینه های ژنتیکی متفاوت و جمعیت های مختلف می باشد

جو، QTL، صفات زراعی، منگنز