هومن ثبوتی - عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان زنجان
پری علوی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

بروز خسارات جانی و مالی در اثر سوانح طبیعی و انسان ساخت چندان غیرمعمول نیست. در این میان برخی مکانها با توجه به ویژگی هایی از جمله وسعت زیاد و افراد ساکن و تعدد کاربران، آسیب پذیری بالاتری در مقابل این سوانح دارند. از سوی دیگر بدلیل قرارگیری بسیاری از مراکز حساس و حیاتی در قلب شهرها همانند بازار ها، مراکز تجاری، اداری و بیمارستان ها و...، تخریب بخش یا تمامی آنها اثرات سنگینی را بر سازمان فضایی شهر وارد آورده و منجر به برهم خوردن تعادل سیستم های شهری و از کار افتادن حیات جوامع انسانی می گردد. تعامل میان تمهیدات پدافند غیرعامل در مقابل تهدیدات انسان ساز از یکسو و هم پوشانی آن با دیگر خطرات طبیعی مانند زلزله از سوی دیگر، می تواند به پایداری معماری منجر شود. نتایج پژوهش حاضر -که به روش توصیفی تحلیلی می باشد نشان میدهد با استفاده از اصول پدافند غیرعامل در برنامه های جامع مدیریت بحران میتوان ضمن اقدامات موثر همراه با طرح های کاربردی و کم هزینه و چند منظوره در مرحله آمادگی قبل از بحران، به میزان زیادی از شدت و گستردگی خسارات و تلفات ناشی از خطرات کاست.

بازارهای تاریخی، بحران، پدافند غیرعامل، سوانح طبیعی