معصومه محمدیان فر - دانشجوی سابق کارشناسی ارشدفیزیولوژی گیاهان دارویی دانشگاه آزاد جیرفت
قاسم محمدی نژاد - عضوهیات علمی دانشگاه شهیدباهنر کرمان
سیدمحمدعلی وکیلی شهربابکی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی جیرفت

گیاه دارویی شنبلیله (.Trigonella foenum-graceum L) از خانواده بقولات با ویژگی های مطلوبی از جمله توانتثبیت نیتروژن مولکولی بصورت همزیستی است. به منظور بررسی عکس العمل 6 اکوتیپ مختلف شنبلیله به محلول پاشی آهن،طرحی به صورت اسپلیت پلات درقالب بلوک کامل تصادفی، باسه تکراردر بهمن ماه سال زراعی 92-1391 درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزادجیرفت واقع در 25 کیلومتری جاده جیرفت عنبرآباد اجرا شد فاکتوراصلی دراین طرح اثرریزمغذی آهن به صورتمحلول پاشی با EDTA درسه سطح شاهد، 2 درهزارو 4 درهزار (باتوجه به نتایج آزمایش خاک مزرعه)درنظر گرفته شدوفاکتورفرعیشامل 6 اکوتیپ شنبلیله با نام های (اصفهان، مازندران، ایلام، کردستان، کرمان، دنا) بود. نتایج نشان دادکه اکوتیپ هااز نظر تمامیصفات تفاوت معنی داری داشتند. اثرمحلول پاشی به جزدرصفت سطح برگچه درصفات دیگر معنی دارنشد واثر متقابل محلول پاشیدر اکوتیپ برتمامی صفات به جز وزن هزاردانه وشاخص برداشت معنی دارشد. نتایج این تحقیق نشان داداکوتیپ های مختلفشنبلیله مانندبیشترگیاهان پاسخ های مورفولوژیک متفاوتی به محلول پاشی آهن نشان می دهندبه طوری که اغلب مواردنتایجحاصل ازمحلول پاشی درسطح دودرهزارمناسب ترازعدم محلول پاشی (شاهد) وسطح چهاردرهزاربوده است. دربررسی اثر متقابل آهندراکوتیپ بیشترین عملکرددراکوتیپ کرمان (162/3666) باتیماردو در هزار وکمترین عملکرد در اکوتیپ اصفهان (5/6) درتیمارچهاردرهزارمشاهده شد. به طورکلی سطح دودرهزاردراغلب موارد سبب بهبودی رشد گیاه نسبت به سطح چهاردرهزاروشاهد گردیداغلب خاک های ایران حاوی مقدارقابل توجهی آهک هستند. با توجه به آهکی بودن خاک ها در منطقه جیرفت وبراساس تیماردودرهزاراکوتیپ های کرمان ومازندران جهت کشت توصیه می شوند.

اکوتیپ های شنبلیله، محلول پاشی ، آهن، EDTA