مهسا ذویار - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، واحد کرمان،دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
محمدمنصور فلامکی - استاد تمام پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران،گروه معماری،دانشگاه تهران،تهران،ایران

امروزه توجه به مفهوم سرمایه اجتماعی و روشهای ارتقا آن، به عنوان یکی از اساسی ترین الویت های تیوری پردازان و طراحان شهری تبدیل شده است. در چند دهه اخیر در چهارچوب نظریه های سرمایه اجتماعی تاکید مجددی بر احیای محلات شهری صورت گرفته است و دیدگاه سرمایه اجتماعی رویکرد نوینی را تقویت می کند که در آن حل مشکلات شهری در بازگشت به مفهوم محله به عنوان سلول های حیات شهری تصور می شود. در حقیقت کیفیت کالبدی_فضایی محلات است که حضور یا عدم حضور ساکنان و به تبع آن شکل گیری تعاملات اجتماعی را به همراه دارد. مسجد، بازارچه، پارک محله، پیاده رو، بخش هایی از خیابان، مغازه ها و غیره، همگی مکان هایی برای برقراری روابط چهره به چهره به شمار می روند. در پژوهش حاضر که از نوع کیفی است و الگوی مفهومی آن بر اساس روش تحلیلی- توصیفی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای بدست آمده است، با توجه به بازیابی مفهوم نوین محلات در سازمان یابی الگوهای اجتماعی شهری، فرآیند احیا مفهوم و کارکردهای محله در چهارچوب رویکرد سرمایه اجتماعی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاست. نتایج حاصله نشان می دهد که گسست در ساختار فضایی محله و از بین رفتن هویت کالبدی آن سبب از بین رفتن ساختار اجتماعی پیوسته میان ساکنین و کاهش تعاملات اجتماعی بین مردم گردیده است.

محلات شهر، کالبد محله، سرمایه اجتماعی، تعاملات اجتماعی