مریم زرین درفش طوسی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد

در شرایط عادی، نوسازی بافتهای شهری فرآیندی است که در برابر تغییرات عملکردها و نیازهای اجتماع، توسط ساکنان انجام می پذیرد. در گذشته شکل گیری بافتهای شهری با توجه به نیازهای زمانی- مکانی و شاخصه های فرهنگی- هویتی دوره خود بوده، و طبعا این شکل گیری در زمان خود بسیار مطلوب و موجبات آسایش ساکنین را فراهم آورده بود، ولی با گذشت زمان و به وجود آمدن تکنولوژیهای نوین، و پیشرفت انسان به سوی زندگی ماشینی، این بافتها که زمانی خود از مطلوبترین زیستگاه های شهری بوده اند مبدل به بافتهای فرسوده گردیده اند، بافتهای فرسوده به قسمتی از شهر اطلاق می گردد که ارزشهای زندگی شهروندی آن کاهش یافته و ساکنین آن از شرایط زندگی در محل خود رضایت نداشته و نیازهای اساسی آنان) نیازهای خدماتی و فرهنگی) برآورده نمی گردد. این فرسودگیهای طبیعی عناصر و اجزای شهری در صورت عدم بهسازی به موقع، در اوقات بحران اثرات مخرب شدیدی بر انسان و محیط در پی خواهد داشت و از آنجا که تحقق عدالت اجتماعی، ایجاد و شکل گیری محیط زیست امن ومطلوب از اهداف کلان چشم انداز کشور است، می طلبد با نگاهی ویژه به بهسازی و نوسازی این بافتها توجه نماییم. روستای نه دره که نام این محدوده منسوب به آن می باشد، بخشی از اراضی مشرف به ارتفاعات جنوب شهر مشهد است که محدوده وسیعی را در بر می گیرد. این اراضی از شمال و غرب به ارتفاعات جنوب شهر مشهد محدود می گردد. محدوده مورد نظر جزء منطقه 9 شهرداری مشهد می باشد. لازم به ذکر است که مساحت محدوده در حدود80 هکتار (792668.83 متر مربع) می باشد، و در سال 1385، جمعیت محدوده، معادل 17000 نفر بوده است. بدین ترتیب این مقاله که حاصل مشاهدات عینی و تحقیقات کتابخانه ای است به صورت توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و با استفاده از نرم افزار SPSS بافت فرسوده اراضی نه دره، به تشریح موضوع پرداخته و قصد دارد با ارایه نتایج کاربردی راه حلی عملی در راستای نیل به اهداف پایداری و اصلاح بافتهای فرسوده بارویکردی بحران محور و تطبیقی ارایه نماید و در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، در نهایت به این نتیجه رسید که باید تمام جوانب آن نظیر بافت اجتماعی و فرهنگی شکل گرفته در این بافتها مشارکت مردم را در تمامی مراحل اعم از برنامه ریزی و اجرا را در نظر بگیرد.

بافت فرسوده ، مدیریت بحران ، بهسازی، نه دره