رحیم حمزه پوری - کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه ارومیه ، ارومیه
مهدی یاسی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه

مهمترین خصوصیات رودخانه های با مواد بستری درشت دانه، توسعه لایه سطحی مقاوم در کف بستر در شرایط جریان های کم تامتوسط، و افزایش درجه ناپایداری وشدت بار رسوبی در شرایط جریان های سیلابی است. هدف اصلی در تحقیق حاضر، ارزیابی تناسب کاربرد روش های موجود در برآورد بار بستر، در سه بازه معرف ازرودخانه های با مواد بستری درشت دانه (در حوزه غربی رودخانه ارس) بوده است. برای محاسبات بار رسوبی در این بررسی، از مدل کامپیوتری انتقال رسوب (STM-CBR) استفاده شده است. این مدل قابلیت برآورد بار بستر از 13 روش را دارد. برای محاسبات خصوصیات جریان در بازه های مورد نظر، از مدل جریان واسنجی شده (HEC-RAS) استفاده شده است. این مقاله نتایج ارزیابی حساسیت و درجه اطمینان برآورد بار بستر، از روش های مختلف را نسبت به خصوصیات فیزیکی مواد لایه سطحی و زیر سطی بستر و موادبار کف در شرایط مختلف جریان ارائه می نماید. بر اساس نتایج حاصل ، برآورد بار رسوبی بستر از هفت روش Schoklitsch (1943,1934)، Rottner ، Parker (1990) ، Wilcock Zanke (1987) ، Sun & Donahue (2000), (2003) با احتساب مواد لایه زیر سطحی بستر و یا مواد بار کف نتایج قابل قبول تری ارائه می کند.

رودخانه های با مواد بستری درشت دانه، انتقال رسوب ، بار بستر ، رودخانه ارس