سیدغلامرضا اسلامی - دانشیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
آذر مرتضوی - کارشناس ارشد پژوهش هنر، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی

توسعه روزافزون فعالیت های آموزشگاهی و دانشگاهی و رشد چشمگیر دنیای ارتباطات و اطلاعات، باعث ایجاد تحولات بی شماری درنظام های آموزش عالی شده است. متاثر از این تحولات، نقش ارتباطات و اطلاعات و همچنین تقاضا برای دانش در حوزه آموزشمعماری، با تحول و اصلاحات مهمی همراه بوده است. یکی از مهمترین چالش های مطرح شده، بهبود کیفیت و ارتقای بهره وری درآموزش معماری است. از این رو کیفیت در آموزش معماری در راس امور قرار گرفته و از پرداختن بدان وظایف مهم نظام آموزشاین رشته به شمار می آید.با توجه به ساختار پیچیده فعالیت های آموزشی و تنوع سطح انتظار متقاضیان آموزش معماری، دستیابی به روش شناسی ارزیابیآن، موضوع تحقیقات متعدد و زمینه ساز چالش های فکری گسترده ای بوده است. بدون شک پرداختن به ارزشیابی عملکرد نظامآموزش معماری، در شرایط و مناسبات پیچیده تر، به مراتب حوزه گسترده تری را شامل می گردد. از این رو دستیابی به رویکرد وروشی مناسب به منظور ارزشیابی عملکرد آموزش معماری، که بتواند پیچیدگی های مورد بحث را به نحو قابل قبولی مورد بررسیقرار دهد و تصویر دقیق و درستی از واقعیت ارایه کند، ضروری به نظر می رسد.با توجه به آنچه بیان شد؛ این مقاله ابتدا به بازخوانی و واکاوی مفهوم ارزشیابی و تمیز دادن آن از مفهوم ارزیابی، خواهدپرداخت. همچنین مفهوم کیفیت و حوزههای مورد نیاز برای آن را در نظام آموزش معماری بررسی خواهد نمود. در ادامه ساز و کارانجام ارزشیابی صحیح، با تاکید بر فرآیند تحول از مفهوم به مصداق، کنترل تغییرات و پیشرفت نتایج، با استفاده از روشمشابه سازی، همراه با مدلسازی مفهومی در پژوهش، مورد مداقه قرار خواهد گرفت. در نهایت، به واسطه شناخت فرآیند ارزشیابی،راهکارهایی مناسبی به منظور ارتقای کیفیت آموزش معماری و پاسخگویی به نیازهای فرد و جامعه ارایه خواهد شد. از جمله اینراهکارها که به عنوان مولفه های بنیادین معرفی گردیده اند؛ پرداختن به مفاهیمی همچون اصول علمی، شاخص های ارزیابی، ضوابطکنترل استاندارد محصولات نهایی، معیارهای ارزشیابی و مقایسه فرآورده های متفاوت معماری با یکدیگر خواهد بود.

نظام آموزش معماری، ارزشیابی، ارزیابی ، کیفیت آموزشی، شاخص ها، معیارها