محمودرضا غفاری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، موسسه آموزش عالی لقمان حکیم
امیر احمد دهقانی - عضو هیات علمی گروه سازه های آبی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سمانه حاجی مشهدی - عضو هیات علمی گروه سازه های آبی، موسسه آموزش عالی لقمان حکیم
داود فتحی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

در اثر تنش برشی وارده از طرف جریان آب به مصالح موجود در بستر و جداره های کانال های آبیاری، رسوبات در طول کانال به حرکت در می آیند. تعییم دبی انتقال رسوبات در کانال از جمله مسایل مهم در نگهداری شبکه های آبیاری است. در این زمینه کیفیت زیست محیطی از جمله مهم ترین موضوعات مطرح در دنیا به شمار می آید. رسوبات به خصوص رس و لای می توانند باعث انتقال بسیاری از آلودگی ها شوند. همچنین رسوبات حامل آلودگی ته نشین شده در کف آبراهه با گذشت زمان طی عمل تعلیق مجدد به عنوان یکی از منابع اصلی آلوده کننده می باشند. بر روی انتقال بار کف (بستر) در کانال های آبیاری مطالعات زیادی صورت گرفته است و معاملات مختلفی براساس داده های آزمایشگاهی و صحرایی ارایه شده است. پیش بینی انتقال بار کف (بستر) با استفاده از معاملات مختلف، نتایجی متنوعی را می دهد که همیشه قابل قبول نیستند. در این تحقیق، تعدادی از روابط جهانی پیش بینی بار کف (بستر) با داده های اندازه گیری شده در شبکه آبیاری و زهکشی ساری بخش واقع شهرستان گنبد استان گلستان در شمال شرقی ایران ارزیابی شده است. روند تغییرات دبی بار کف (بستر) در شبکه آبیاری ساری بخش نشان داد که رسوب گذاری بار معلق در قبل و بعد از آب بندان در کانالهای آبیاری، روندی یکسان داشته است. نتایج نشان داد که رسوب گذاری بار کف (بستر) در قبل و بعد از آب بندان در کانالهای آبیاری دارای روند یکسان می باشند. یعنی اینکه در کانال قبل از آب بندان و همچنین در کانال های شبکه آبیاری در بعد از آب بندان با افزایش دبی عبوری مقدار دبی بار کف (بستر ) و در نتیجه میزان بار کف ( بستر ) افزایش خواهد یافت.

بار کف (بستر)، کانال آبندان، شبکه آبیاری