محمد امیر مشهدی - عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان
اسحاق ماندگاری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان

آشنایی زدایی یکی از مفاهیم مطرح در نظریه فرمالیست های روس است. به نظر شکلوفسکی هنر، ادراک حسی ما را دوباره سامان میدهد و در این مسیر قاعده های آشنا و ساختارهای به ظاهر ماندگار واقعیت را دگرگون میکند. هنر عادت هایمان را تغییر میدهد و هر چیز آشنا را به چشم ما بیگانه میگند. از این جهت جهان و به تبع آن هنر میبایست دوباره کشف شود. اقبال لاهوری از جمله شاعرانی است که با زبانی کهن با جهان جدید برخورد کرده و به کشف و شناخت آن پرداخته است. اقبال با توجهبه زمینه و زمانه ظهورش برای بیان تفکرات و احساسات خود ناچار بوده است که از زبان هنجارین فارسی فاصله بگیرد که این مسیله باعث آشنایی زدایی در شعر او شده است. این مقاله به گوشههایی از این آشنایی زدایی در شعر اقبال پرداخته است.

فرمالیسم، آشنایی زدایی، اقبال لاهوری، هنجارگریزی