منیژه قهرودی تالی - دانشیار دانشگاه تربیت معلم

شهر ها به عنوان بزرگترین تولید کنندگان فاضلابهای قابل احیاء در دنیا هستند ، زیرا از یکطرف به دلیل شیوه های خاص زندگی آبهای تصفیه شده را به فاضلاب تبدیل می کنند و از طرف دیگر شهر ها به دلیل ایجاد پوشش غیر قابل نفوذ، بارش های جوی و روانابهای سطحی را به مسیر فاضلاب ها هدایت می کنند. بنابراین اولین اقدام در ایجاد و توسعه شبکه های جمع آوری فاضلاب ، شناسایی مسیرهای هدایت طبیبعی و توسعه زهکشی طبیعی شهر ها می باشد. یکی از اقدامهای اصولی در مهندسی شبکه جمع آوری فاضلاب ، شناسایی آنها در سطح شهرها و ایجاد زیر ساختار داده مکانی برای آنها می باشد. در این راستا مدلهای هیدرولوژیکی مبتنی برGIS به دلیل توانمندی های خاص قادر به ایجاد بانک داده مکانی شبکه فاضلاب می باشند و به عبارت دیگر مهمترین ابزار را برای مهندسی شبکه های جمع آوری فاضلاب فراهم می سازد. این تحقیق برای بخشی از تهران، شامل حوضه های کن، حصارک و دربند انجام شده است. حوضه کن در شمالغربی تهران قرار دارد و بخش شمالی آن را زمینهای برهنه پوشانده و مناطق 21 و 22 تهران را پوشش می دهد.حوضه حصارک در شمال تا جنوب تهران از دار آباد، پونک،جنت آباد، آریاشهر و آزادی تا آذری ونعمت آباد را در بر می گیرد و حوضه دربند از میدان تجریش در امتداد خیابانهای شمالی- جنوبی شریعتی، اتوبان مدرس و خیابان ولیعصر تا میدان راه آهنرا در بر می گیرد. .برای داده های توپوگرافی و زهکشی از نقشه های 1:25000، تصاویر ماهواره ای ETM و Asterاستفاده شده است. مسیر جمع آوری فاضلاب با اجرای رگرسیون چند جمله ای شناسایی و استخراج شده است و نقاط خروجی شبکه ها بر اساس تابع Stream Link کدبندی شده است. داده های به دست آمده بر اساس نقشه های شهر تهران مورد بررسی و بحث قرار گرفت و این نتایج به دست آمد که در مسیر کن به سمت جنوب تهران برای جمع آوری فاضلاب نقطه ای در حوالی شهرک طالقانی در منطقه 18 وجود دارد. در مسیر دربند به جنوب تهران نقاط متعدد جمع آوری فاضلاب وجود دارد که مهمترین آن در منطقه 7 تهران قرار دارد. به طور طبیعی ایجاد تصفیه خانه برای شمال تهران در حدود خیابانهای مطهری و یا شهید بهشتی مقرون به صرفه است.

فاضلاب شهری، مدل هیدرولوژیکی، سامانه مکانی ، فاضلاب شمال تهران،