مهرداد توکلی راد - عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

پارادایم فردگرایی فرد را پایه اصلی تحلیل خود قرار می دهد و بر این باور است که رفتار فردی اگرچه تحت تاثیر عوامل و فشارهای محیطی و فرافردی است ولی درنهایت برخاسته از اراده افراد است. بنابراین، برای فهم درست پدیده های اجتماعی می بایست انگیزه ها و علل کنش های افراد را به خوبی دریافت. این پارادایم در جامعه شناسی به نوعی استحکام و قوت خود را مدیون تلاش های وافر ماکس وبر است. وبر یکی از برجسته ترین جامعه شناسان کلاسیک است که به علت داشتن نگاه تلفیقی و چندگانه به پدیده های اجتماعی در تحلیل های جامعه شناسی خود به نحوی به فردگرایی در مطالعات خود دست یازیده است. این مقاله با تاکید بر یکی از مهمترین آثار وبر یعنی اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری به دنبال یافتن پاسخ به این سوالات است که آیا ویر جامعه شناسی فردگرا است اگر چنین است آیا فردگرایی و روش شناسی منبعث از آن در آثار وبر پدیدار می گردد آیا با توجه به تاکید وبر بر فردگرایی، وی صرفا جامعه شناسی فردگرا هست یا نه وی بر ساختار نیز اهتمام داشته است این مقاله با جستجوی پاسخ به این سوالات کلیدی درنهایت به این نتیجه می رسد که کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری وبر در ظاهر روایی روش شناسی فردگرایانه اش، ادعایی کلان در خصوص ساختارهای اقتصاد و فرهنگ در عمق خود به میان می آورد که توانسته رویکردی جدید در جامعه شناسی پس از وبر را ایجاد نماید.

ماکس وبر، فردگرایی، فردگرایی روششناختی، کالونیسم، اخلاق پروتستانی، روح سرمایه داری