مهدی رحمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
محسن حاجی زین العابدینی - استادیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران

هدف: داده کاوی یکی از راه های تحلیل و استفاده از اطلاعات است که با استفاده از روش های تخصصی آماری و منطقی به تحلیل داده های بزرگ مقیاس می پردازد و به موسسات در اخذ تصمیم های کلان کمک می کند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهم ترین کاربردهای داده کاوی در حوزه علم اطلاعات و دانش‎ شناسی براساس کاربردهای داده کاوی در سایر حوزه های علمی بود. روش شناسی: در پژوهش حاضر حهت شناسایی کاربردهای داده کاوی علاوه بر مطالعات کتابخانه ای با تحلیل و بررسی کاربردهای داده کاوی در حوزه های بانک داری، مدیریت ریسک، هتل داری، مدیریت، تجارت، آمار و صنعت کاربردهای داده کاوی در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی ارایه شد. یافته ها: یافته ها نشان داد داده کاوی در بخش های مختلفی از حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی از جمله جست وجوی اطلاعات، فراهم آوری، مدیریت و خدمات کتابخانه، جمع آوری اطلاعات مراجعان به کتابخانه، حفظ وفاداری مراجعان، اخراج مراجعه کننده، تحلیل منابع موجود در کتابخانه (موجودی کتابخانه)، بانک اطلاعاتی، گردآوری منابع، استفاده از مجموعه و امانت بین کتابخانه ای کاربرد دارد، همچنین مشخص شد که از داده های بخش امانت و داده های هزینه ای جهت بهتر شدن عملکرد کتابخانه ها و بیشتر شدن هزینه-سودمندی کتابخانه استفاده کرد. نتیجه گیری: کاربردهای داده کاوی در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی بیشتر مختص به بخش های امانت، مرجع، و مجموعه سازی است. اما می تواند در سایر بخش ها نیز از داده کاوی برای تحلیل داده های موجود در راستای دستیابی هر چه بهتر به اهداف رشته و کتابخانه ها استفاده کرد. 

داده کاوی, علم اطلاعات و دانش شناسی, کتابخانه ها, کشف دانش, مدیریت داده