کرامت اله زیاری - استاد جغرافی و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، ایران
مصطفی صفایی رینه - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، ایران
محمد رحمانی اصل - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، ایران
علی فارسی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، ایران

حدود پنج دهه است که طرح های توسعه برای شهرهای ایران به منظور ایجاد زمینه توسعه کالبدی موزون و هماهنگ آن ها تهیه شده اند. هرچند این طرح ها تاثیرات مثبتی در منطقه بندی کاربری ها و رعایت ضوابط و مقررات ساختمان و بهبود نسبی حیات شهرها داشته اند، اما به نظر می رسد نتوانسته اند به تمام اهداف خود برسند. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق در پی ارزیابی میزان تحقق پذیری طرح های جامع در ایران است که در این راستا، شهر آمل به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش به کار رفته در این تحقیق توصیفی تحلیلی است. اطلاعات موردنیاز تحقیق، با مطالعه اسنادی کتابخانه ای و طرح جامع شهر آمل و نیز با استفاده از پرسشنامه تهیه شد. در این تحقیق، با استفاده از روش ارزیابی تحلیل دستیابی به اهداف (Goal-achievement analysis)، سرانه پیشنهادی سال 1375 و وضع موجود سال 1390 در طرح جامع آمل مورد بررسی قرار گرفت؛ همچنین برای انتخاب استراتژی های بهبود عملکرد سرح جامع شهر آمل از روش سوات (SWOT) استفاده شده است. نتایج بررسی ها موید آن است که در طرح جامع شهر آمل، تنها دو کاربری مسکونی و مذهبی توانستند به سرانه پیشنهادی در طرح دست یابند و سایر کاربری ها از تحقق این هدف بازماندند. حتی برخی از کاربری ها بیش از 80 درصد نسبت به سطح مقرر شده کمبود مساحت و سرانه را دارا می باشند. در تحلیل سوات عوامل داخلی با امتیاز 2.63 و عوامل خارجی با امتیاز 2.62 در ماتریس space در بخش V که به حفظ و نگهداری توجه دارد قرار می گیرد و استراتژی های توجه به درآمد پایدار برای شهرداری ها، بومی کردن طرح ها، مشارکت شهروندان و نخبگان بومی در مراحل مختلف طرح و توجه به عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کنار عوامل کالبدی جهت بهبد وضعیت طرح ها تدوین شده است.

تحقق پذیر، طرح جامع شهری ، SWOT، آمل