اصغر مولایی - کارشناس ارشد طراحی شهری دانشگاه علم و صنعت ایران ؛ دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

مسیر توسعه شهری پایدار از متن حقوق شهروندی میگذرد و محوریت این حقوق در تمامی ارکان برنامهریزی و طراحی شهری امری بدیهی و ضروری برای نیل به توسعه پایدار محسوب میشود. زندگی اجتماعی پایدار در دوره معاصر میتواند از طریق آموزش و تعلیم بویژه آموزشهای شهروندی تقویت و ارتقاء یابد. آموزشهای مذکور با تاکید بر مسیولیتهای اجتماعی و ارتباط موثر بین شهروندان میتواند بستری برای اجتماعیمداری و تعامل اجتماعی محسوب شود. آموزشهای شهروندی جامعیت بالایی از لحاظ روشها و ابزارهای آموزشی، سنین و اقشار تحت پوشش، گستره تاثیرگذاری دارا بوده و میتواند خلاء های موجود را در جامعه ایرانی بخوبی پر نماید. در این راستا رشتهها و حرفههای گوناگونی میتوانند تاثیرگذار باشند. آموزشهای شهروندی از دیدگاه رشته و حرفه شهرسازی با هدف ارتقای زندگی اجتماعی رویکرد مورد نظر این تحقیق میباشد. بنابراین هدف این تحقیق، راهبردهای توسعه شهری پایدار با محوریت حقوق شهروندی میباشد. نتایج این تحقیق نشان می-دهد که توجه و برنامهریزی با محوریت حقوق شهروندی در پروژهها و مداخلات شهری میتواند موجبات توسعه پایدار شهری ارتقای زندگی شهروندان را فراهم نماید. این مهم میتواند با تامین زیرساختهای شهروندی در طرحهای جامع و تفصیلی، ایجاد برنامههای چندمنظوره آموزشیBتفریحی در مکانهای عمومی از قبیل پارکها، میادین و مراکز خرید محلی؛ ایستگاههای مترو، اتوبوس و تاکسی؛ مساجد، مدارس، فرهنگسراها با بهرهگیری از هنرهای نمایشی و تمرکز قابلیتهای محلی، محقق شود. آموزش مفاهیم آموزشی در عرصه عمل از طریق تابلوها و آثار هنری گرافیکی و حجمی و ... یکی دیگر از راههای تاثیرگذار -میباشد. همچنین واگذاری مسیولیتهای عمومی به خانوادهها، گروههای جوانان، بانوان، کودکان و تشکیل اجتماعات و تشکلهای خودجوش محلی در این راستا میتواند بکارگرفته شود. بهطور کلی توجه تامین شهروندی از طریق رویکرد برنامه-ریزی و طراحیشهری میتواند به تداوم حیات شهروندی و ارتفای فرهنگ جمعی در راستای توسعه پایدار شهری منجر شود.

توسعه شهری، پایداری، تعامل اجتماعی، آموزش حقوق شهروندی، برنامهریزی و طراحیشهری