حسین علی احمدی - عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
محمدحسین فلاح - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد تهران مرکزی

قواعد فقه فرمولهای فقهی حاکم بر بیش از یک باب فقهی است. قواعد فقه گاه در اموال بکار میرود. اموال بر دودسته است.برخی از اموال منقول میباشند. چک یا ایران چک نوعی سند حامل بانکی است که از سوی شعب بانکهای ایرانی بر عهده شعب دیگر و یا سایر بانکها صادر میشود و از انتقال سریع برخوردار است و در عرف تجاری ایران معمولا بجای پول درشت استفادهمیشود. ایران چک بر اساس قوانین موضوعه ایران، همانند سایر اسناد و اموال بر اساس حقوق اسلامی و حاکمیت قواعد فقه اسلامی صادر، انتشار و حملونقل و وصول میگردد و در صورت غصب تلف، تصرف غیرمجاز و تصرف مالکانه از قواعد حقوقاسلامی پیروی مینماید. اما بر مال منقول کدامیک از قواعد فقه حاکم است پژوهش با بررسی برخی از قواعد فقه و تحلیل مضمون و محتوای آنان، سعی در کاربرد قواعد فقه اسلام در حوزه حقوق خصوصی و مالکیت اموال منقول، بهویژه چک و ایرانچک دارد. قواعد فقهی زیادی ازآنجهت که ایران چک مال منقول و سند حامل است حاکمیت بر آن دارند. برخی از این قواعد فقهی بر اساس نتایج تحقیق عبارتاند از: قواعد اتلاف، امارت ید و ضمان ید.

مالکیت، اموال منقول، ضمانات، تسبیب، امارت ید، تصرف غیرمجاز، اتلاف، چک، قواعد فقهی، ایران