حسین علی احمدی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
سیدعلیرضا هاشمی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه علم و صنعت ایران

در دنیای رقابتی و بازارهای پیچیده داخلی و بینالمللی امروز؛ سمت و سوی کلیه فعالیتهای سازمانها برای تامین نیازهای مشتریان و مخاطبان و کسب رضایت و اعتماد آنها هست. در بازار گسترده کنونی موفقیت یا عدم موفقیت هر بنگاه به رفتار مشتری و مخاطب آن بستگی دارد. سازمانها با هر هدفی که تشکیل شده باشند، به فکر جلب رضایت مشتریان خود هستند. برخی از دلایل این تفکر،دستورات الهی در حفظ کرامت انسان و همچنین ضرورت تامین منافع سازمانی برای کسب سود مناسب میباشد. مشتری مداری در بازار رقابت، الزامی است برای حفظ بقاء. در بازار انحصار نیز، مشتری مداری الزام شرعی، قانونی و اجتماعی است که در صورت عدمتحقق، نتیجهای جز نیستی برای سازمان در بر ندارد. با توجه به اینکه در ارتباطات میان فردی و چهره به چهره، ایجاد رضایت از نحوه برخورد، بالاترین میزان تاثیر را در ارتباطات انسانی دارد، مسایلی همچون تکریم و رعایت اصول مشتری مداری، نقش بسزایی دراعتلای فردی و بنگاه دارد. این مقاله با هدف تبیین اصول و مبانی رعایت نظر مشتری از سوی بنگاه، به ویژگی های این ضرورت در اسلام اشاره می شود. با استفاده از روش مطاعه تطبیقی مدیریت مرسوم با اسلام در اصول و مبانی مدیریت تحلیل می شود و با روشکاربرد میدانی بکار گرفته می شود. بر اساس مندرجات پژوهش، ابتدا به مفهوم مشتری، نیازها و خواسته های مشتری و رضایت مشتریان تبیین می گردد، سپس به بررسی آیات و روایات مرتبط با این موضوع در سطوح مختلف میپردازد و رفتار با مشتری را از دیدگاه فقهی و اخلاق اسلامی بررسی میکند.

مشتری مداری، معامله، قواعد فقه، اسلام، اخلاق، ارزیابی