مهناز اژدری - گروه معماری، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
حامد ایمان طلب - دکتری مرمت ابنیه تاریخی و مربی

طراحی خلاقانه مسجد برای معماران کنونی با در نظر گرفتن ارزش های زیبایی شناسانه جدید و ارزش های نمادین و مذهبیجامعه، پیچیدگی های خاصی دارد. بخشی از این پیچیدگی ها به تصاویر ذهنی مردم از مسجد و نیز اندیشه های سنت گرای موجوددر جامعه برمی گردد. در عصر حاضر،با ظهور فناوری،شاهد ساخت مساجدی هستیم که کالبدی متفاوت از مساجد گذشته دارند.هدفاز این نوشتار بررسی جنبه های مختلف معماری دو مسجد معاصر ایران (مسجد الجواد و الغدیر) می باشد.به این منظور نمونه هایموردی مساجد که کالبدی نوآورانه دارد، بررسی شده است.روش تحقیق،استدلال منطقی (مفهوم به مصداق) است. بنابراین پس ازمعرفی نمونه ها، به گونه شناسی مساجد از نظر حجم، پلان و سایر ویژگی های کالبدی می پردازیم.سپس ویژگی های مساجد معاصرایران به عنوان نمونه ای از مساجد متجدد معرفی و مبانی نظری آن، با توجه به اصول و معیارهای به دست آمده، بررسی شده است.نتایج نشان می دهد که برخی دگرگونی های ناشی از پیشرفت فناوری در معماری ضروریست، اما باید مرزی مشخص برای آن درنظر گرفته شود تا تغییرات شکلی باعث تغییر مفاهیم والای انسانی نگردد و معماری مسجد در عین بداعت،همچنان بازگوکنندهتعالیم اسلامی باشد.

مسجد الجواد، مسجد الغدیر،مسجد معاصر، معماری