پریسا مافی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان
جعفر حسنی - دانشیار، دانشگاه خوارزمی تهران، دکترای تخصصی

حضور اضطراب در کنار افردگی می تواند، بیمار مبتلا به اختلال افسردگی اساسی را بی ثبات کرده، خطر خودکشی را افزایش داده، باعث طولانی شدن دوره ی بیماری شده و همچنین باعث پاسخ بیمار به درمان ها کمتری می گردد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در مشکلات بین فردی و طرحواره های ناسازگار اولیه بیماران مبتلا به اختلال افسرده بود. پژوهش حاضر در چارچوب طرح های تجربی تک آزمودنی با استفاده از طرح خطوط پایه چندگانه پلکانی اجرا شد. بر اساس تمایل به شرکت در مطالعه، 5 بیمار زن مبتلا به اختلال افسردگی اساسی انتخاب شدند و 10 جلسه نیم ساعته درمان شناخت رفتاری دریافت کردند. هر یک از بیماران به وسیله ی مقیاس درجه بندی پس از ارزیابی اولیه و تکمیل پرسشنامه افسردگی بود. پژوهش حاضر در چارچوب طرح های تجربی تک آزمودنی با استفاده از طرح خطوط پایه چندگانه پلکانی اجرا شد. بر اساس تمایل به شرکت در مطالعه، 5 بیمار زن مبتلا به اختلال افسردگی اساسی انتخاب شدند و 10 جلسه نیم ساعته درمان شناخت رفتاری دریافت کردند. هر یک از بیماران به وسیله ی مقیاس درجه بندی پس از ارزیابی اولیه و تکمیل پرسشنامه افسردگی بک، مشکلات بین فردی و طرح واره یانگ طی درمان به وسیله ی آزمودنی ها تکمیل شد. بر اساس یافته های حاصل از نمرات خط پایه، میانگین نمرات مداخله، انحراف استاندارد، شاخص های تغییرات روند، شی، میزان اندازه اثر و میزان تغییر پذیری بیماران، درصد بهبودی و درصد شایان توجهی از کاهش نمره ها در خرده مقیاس های مشکلات بین فردی یعنی در اجتماعی شدن، جرات ورزی، حمایت پذیری، صمیمیت، پرخاشگری، وابستگی، گشودگی و فداکاری در هر پنج بیمار آشکار شد. همچنین شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آاهی تاثیر بر تعدیل طرحواره های بازداری هیجانی، خود تحول نیافته، وابستگی، نقص، محرومیت هیجانی، استحقاق، خودکنترلی ناکافی، بی اعتمادی، اطاعت، انزوای اجتماعی، فداکاری، معیارهای نامربوط و آسیب پذیری نسبت به ضرر داشته است. در نتیجه می توان شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را یک راهبرد کلی برای بهبود مشکلات بین فردی و اصلاح طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی دانست.

ذهن آگاهی، شناخت درمانی، مشکلات فردی، طراحواره های ناسازار اولیه، اختلال افسردگی اساسی