حسین آذرگون - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه بیرجند
علی شهیدی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

با توجه به اهمیت موضوع کمبود آب در کشور و معضلات جدی در تامین نیازهای آبی به ویژه از لحاظ توزیع زمانی و مکانی، حفظ و حراست از منابع آب موجود یک مسیله حیاتی به حساب می آید. سد کرخه یکی از سدهای بزرگ مخزنی ایران است که بروی رودخانه کرخه احداث شده است. از مشخصات رودخانه کرخه احتمال وقوع سیلاب است که با توجه به توان فرسایش پذیری بالای که حوزه بالادست سد دارد حجم زیادی از رسوبات را وارد مخزن سد میکند. ورود رسوبات به مخزن سد کرخه اجتناب ناپذیر است به منظور مدیریت رسوبگذاری در سد کرخه از روش هایی که باعث کاهش رسوب ورودی به مخزن سد می شود مانند آبخیزداری و سازه های کنترل کننده بالادست به دلیل زمان بری و هزینه زیاد نمیتوان در کاهش رسوبات ورودی به مخزن موثر عمل کنند. روش آب شویی، روندیابی رسوبات و خروج جریان غلیظ به دلیل تاثیر اندک، ضرر به شبکه های آبیاری و بازدهی کم موثر نمیباشند. نتایج نشان داد تنها میتوان با استفاده از منحنی های فرمان نحوه رسوب گذاری در مخزن سد را کنترل کرد. هدف از این مقاله بررسی مشکل رسوب گذاری در مخزن سد کرخه و عوامل موثر بر آن و ارایه راهکارهای برای حل این مشکل است.

حوضه، فرسایش، مخزن، پوشش گیاهی