هوشنگ محمدی افشار - عضو هییت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

در شاهنامه فردوسی علاوه بر سخنان جدی، گاه با ریشخند، طنز و تعریض و نغزگویی های حکیمانه مواجه هستیم که در عینفرح انگیزی، در این گونه سخنان جانب اعتدال، فصاحت و ادب و اخلاق رعایت شده است و بیانگر همت عالی و روح بلندحکیم هنرمند توس است. و هدف آن هم اعتراض به وضع موجود یا سرزنش حریف است. گواژه های شاهنامه به شیوه های مختلف، از جمله: کوچک نمایی، بزرگ نمایی، طعنه، تسمیه به ضد، تعریض و تمثیل، همراه با سخنان حکیمانه بیان شده است.روش تحقیق در گفتار حاضر، کتابخانه ای است و سخنان طنزآمیز فردوسی و گواژه های قهرمانان داستان ها که به انحاء گونه-گون بیان شده، طبقه بندی و با بهره گیری از فن تحلیل محتوا به شیوه توضیحی ارایه گردیده است.

فردوسی، گواژه، تعریض، کنایه، تمثیل، پهلوانان