سمیرا صبوری راد - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
محمد کافی - استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
احمد نظامی - دانشیار ، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
محمد بنایان اول - دانشیار ، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

کوشیا (Kochia scoparia L. Schard) گیاهی یک ساله، شور زیست، مقاوم به شرایط خشکی بوده که قابلیت آبیاری با منبع آب شور را دارد و از جنبه تولید علوفه، منبع ارزشمندی در اکوسیستم های تحت تنش خشکی و شوری می باشد. به منظور ارزیابی رفتار جوانه زنی بذر کوشیا مطالعه ای تحت دماها و سطوح مختلف تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نه سطح شوری شامل (صفر، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 دسی زیمنس بر متر) با استفاده از کلرید سدیم و هشت سطح دمایی شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف تنش شوری و دما بر درصد، میانگین زمان جوانه زنی و شاخص جوانه زنی، وزن خشک و طول گیاهچه تاثیر معنی داری (05/0p≤) داشت و اثر متقابل خشکی و دما نیز بر صفات مذکور معنی دار شد. بالاترین درصد جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد و در تیمار شاهد رخ داد که اختلاف معنی داری را با پنج و 10 دسی زیمنس بر متر نشان نداد. کمترین مقادیر میانگین زمان جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد (1/20، 1/21 و 1/11 روز، بدون اختلاف معنی دار به ترتیب در سه تیمار اول) و بیشترین زمان میانگین جوانه زنی در دمای 10 درجه سانتی گراد و در سطح شوری 35 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. بالاترین شاخص جوانه زنی نیز (20/37) در دمای 25 درجه سانتی گراد و در تیمار شاهد نشان نداد، هر چند با دو سطح بعد خود اختلاف معنی دار مشاهده نشد. همچنین افزایش سطح تنش شوری منجر به کاهش میانگین وزن خشک و طول گیاهچه شد. به طور کلی، بر اساس یافته های فوق به نظر می رسد که بذور کوشیا قادر به جوانه زنی در سطوح مختلف شوری است و قدرت بازیافت از تنش بالایی دارد.

بازیافت، درصد جوانه زنی، شاخص جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی