هدایت اله درویشی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
فرهاد عزیزپور - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
عبدالرضا رحمانی فضلی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
مریم بیرانوندزاده - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

یکی از مهم ترین مولفه هایی که بر بعد کالبدی – فضایی سکونتگاه های روستایی کشور اثر می گذارد، اجرای طرح های عمرانی است که توسط بخش دولتی در سکونتگاه های روستایی اجرا شده است. اثربخشی مطلوب این طرح ها، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های مجریان آن ها بوده است. ارزشیابی ها نشان داده اند که نقش مشارکت مردمی در تهیه، تصویب و به ویژه اجرای طرح ها اهمیت زیادی دارد. در طرح های عمرانی که مجریان بر نقش پذیری مردم تاکید داشتند، اثرات این طرح ها در ابعاد مختلف به ویژه بعد کالبدی – فضایی پایدارتر و درجه رضایتمندی روستاییان بیشتر بوده است؛ ولی در جاهایی که بی توجهی به نقش مردم شده، اثرات طرح ها ناپایدارتر بوده و حتی گاهی زمینه ساز بروز مشکلات دیگری برای روستاییان شده است؛ بر این اساس، این تحقیق با هدف سنجش نقش مشارکت روستاییان در اثربخشی کالبدی- فضایی طرح های عمرانی (فیزیکی) بخش دولتی در روستاها انجام شده است. روش انجام این تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات آن نیز، کتابخانه ای - پیمایشی است. محدوده جغرافیایی این تحقیق، دهستان کوهدشت جنوبی و جامعه آماری آن 47 نقطه روستایی است. تعداد نمونه مورد مطالعه، شامل 10 روستا و 324 خانوار است. گروه تحقیق برای تعیین حجم نمونه روستاها و خانوارها، از فرمول کوکران استفاده نموده است. با توجه به مسیله، روش نمونه گیری روش های طبقه ای و تصادفی است. همچنین، برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون آماری (T-TEST) و مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. نتیجه تحلیل انجام شده نشان داده است که طرح های عمرانی از نگاه روستاییان در برخی از روستاها از اثرات مطلوبی برخوردار بوده است. با توجه به فرضیه تحقیق، سنجش تاثیر عوامل، علت اثربخشی مطلوب را مشارکت روستاییان تعیین کرده است.

سکونتگاه های روستایی، نقش پذیری روستاییان ، مدل تحلیل سلسله مراتبی، استان لرستان