سیروس قنبری - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
محمد حسین دهقان - استادیار آمار، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
حسین میرکی اناری - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

هدف: بررسی نقش طرح های کارآفرینی در تحولات اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی با تاکید بر صنایع دستی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان انار می باشد. روش: توصیفی- تحلیلی است و برای گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 120 خانوار است. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل یافته ها از طریق آزمونT تک نمونه ای و رگرسیون چند متغیره با استفاده از نرم افزار spss نشان می دهد که استقرار صنایع دستی در متنوع سازی و ایجاد اشتغال و کسب درآمد در زمینه اقتصادی و کاهش مهاجرت روستایی، بهبود زیرساخت ها و افزایش مشارکت و همکاری در بعد اجتماعی، در مناطق روستایی منطقه مورد مطالعه تاثیرگذار بوده است. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان داد که صنایع دستی در توسعه روستایی منطقه مورد نظر به میزان 0/70 اثرگذار می باشد. بر این اساس، از بین ابعاد مطروحه، بعد اقتصادی (3/33) نسبت به بعد اجتماعی (3/21) تاثیرگذاری بیش تری در زمینه توسعه روستایی داشته است. راهبردهای عملی: یکی از راه کارهای عملی در جهت توسعه پایدار روستایی منطقه مورد مطالعه، رشد و توسعه کارآفرینی روستایی از طریق صنایع دستی روستایی است. صنایع دستی در روستاهای بخش مرکزی انار ضمن پرکردن اوقات فراغت و بیکاری روستاییان مانع از مهاجرت های گسترده آن ها می شود. اصالت و ارزش: روستاییان منطقه، قبلا درآمد قابل توجهی از کشت و صادرات پسته داشته اند و توجه کم تری به بخش صنایع دستی می کردند؛ اما در چند سال اخیر به سبب خشک سالی های پی در پی و به دنبال آن کاهش درآمد خانوارها، ضرورت دیده می شود که روستاییان را به مشاغل مربوط به صنایع دستی بومی منطقه هدایت کرد تا آثار نا متعادل کننده خشک سالی ها خنثی شود. نتایج این تحقیق برای روستاییان منطقه و متولیان امر توسعه روستایی شهرستان انار کاربرد عملی دارد.

کارآفرینی، صنایع دستی، توسعه روستایی، رگرسیون چندگانه، شهرستان انار