عباس عباس پور - استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی
احمد آقازاده - استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی
امین باقری کراچی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی دانشگاه علامه طباطبایی

برای مدیریت تغییر در نظام آموزش عالی؛ در این عصر آشوب و بی نظمی که یک تغییر کوچک ممکن است باعث اثرات وسیع و ریشه ای شود؛ روش ها و پارادایم سنتی دیگر پاسخ گو نیست. بنابراین، نظام آموزش عالی به فرم هایی از چابکی نیاز دارد. چابکی برای نظام آموزش عالی این پیام را دارد که دوران مدیریت از طریق اهداف سلسله مراتبی و یا از طریق منطق از پیش تعیین شده و کنترل های دقیق به سر آمده است. از آنجا که مولفه های چابکی در سازمان های مختلف با هم تفاوت دارد این مقاله برای این هدف است تا به شناسایی مولفه های چابکی سازمانی در دانشگاه ها بپردازد. روش انجام این پژوهش نظریه برخاسته از داده ها است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که، چابکی در دانشگاه ها از 4 مولفه محرک ها، قابلیت ها، توانمندسازها و پیامدها تشکیل شده است. این یافته ها بیانگر این است که که یکسری محرک های تغییر و چابکی در محیط دانشگاه ها وجود دارند که این محرک ها عبارتند از: تغییرات و دگرگونی های فناوری، تغییر مداوم در انتظارات و ترجیحات مشتری، تغییر مداوم در انتظارات  دانشجویان، نیاز به نیروی کار کیفیت بالا و نوآور، محدودیت های مالی، رقابت، تغییر و پیچیدگی محیط، اقتصاد دانش. یک دانشگاه چابک برای مقابله و رویارویی با این محرک ها به مجموعه ای از قابلیت ها؛ مانند، هوشمندی و تسلط بر تغییر، سرعت و انعطاف پذیری، ارایه دهنده راه حل به مشتری، دانش بنیان و یادگیرنده، نوآوری نیاز دارد. دانشگاه ها برای تحقق این قابلیت ها به یک سری توانمند  سازها نیاز دارند که این توانمند سازها عبارتند از: ساختار، نیروی کار چابک، فرهنگ، فناوری اطلاعات، و شراکت. که در نهایت پیامدهای کاربست این قابلیت ها و توانمند سازها تولید دانش آموختگان با صلاحیت و تولید دانش مورد نیاز بخش های مختلف جامعه است.

چابکی سازمانی، مولفه های چابکی، دانشگاه ها, محرک های چابکی، قابلیت های چابکی، توانمندسازهای چابکی، پیامدهای چابکی