سیدحسین فتاحی - دانشجوی دکتری گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه تبریز
شمس اله عبداله پور - دانشیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه تبریز
اسماعیل اسماعیل زاده - استاد گروه سیالات مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز
محمد مقدم واحد - استاد گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز

سالانه، میلیون ها لیتر محلول سم، برای مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی در مزارع استفاده می شود. استفاده ی گسترده از سموم شیمیایی، خطرات زیست محیطی زیادی را ایجاد می کند. بادبردگی ذرات یکی از مهم ترین معضلات در سم پاشی است، که باعث آلودگی زمین های اطراف مزرعه، انسان ها و سایر جانداران می شود. مدیریت اندازه ی ذره، عامل اصلی در کنترل بادبردگی است. در این تحقیق عوامل موثر در اندازه ی قطرات ( قطرمیانه ی حجمی) نشسته در نواحی غیر هدف با استفاده از روش های آماری مورد مطالعه قرار گرفت. اثرات نوع نازل (نازل بادبزنی با سطح مقطع خروجی متفاوت)، فشار سم پاشی، ارتفاع بوم سم پاشی و سرعت باد به عنوان فاکتورهای موثر در بادبردگی، روی اندازه ی ذرات مورد بررسی قرار گرفتند. یک تونل باد افقی، با ابعاد 0/47 متر عرض، 0/75 ارتفاع و 5/5 متر طول برای انجام آزمایش ها طراحی و ساخته شد. آزمایش ها به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار انجام شد. اندازه گیری قطرات در ترکیب های تیماری با نازل بادبزنی در سه سطح مقطع خروجی (11003- 0/87 میلی متر مربع، 11004- 1/18 میلی متر مربع و 11006- 1/8 میلی متر مربع)، فشار پاشش (150، 275 و 400 کیلوپاسکال)، سرعت باد (1، 2 و 3 متر بر ثانیه) و ارتفاع پاشش بوم (0/35، 0/55 و 0/75 متر) انجام شد. کاغذهای حساس به آب در فواصل 0/8، 1/6 و 2/4 متری از انتهای پاشش نازل برای آشکارسازی اندازه ی قطرات استفاده شدند. در این تحقیق فاکتورهای فشار، سرعت باد و ارتفاع بر اندازه ی قطره در فاصله ی مورد نظر اثر افزایشی داشتند. ولی اثر نازل کاهشی بود. با توجه به ضرایب مدل رگرسیونی اثر سرعت باد قابل ملاحظه بود.

اندازه ی قطره، بادبردگی، تونل باد، قطر میانه ی حجمی، مدل تجربی