سمیه باعدل چری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
عصمت مهدیخانی مقدم - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حمید روحانی - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی مزارع کلزا در استان خراسان شمالی، طی سال های 1386 و 1387 تعداد 50 نمونه خاک و ریشه جمع آوری گردید. نماتدها به روش الک و سانتریفوژ استخراج شدند. نماتدهای استخراج شده با استفاده از روش تکمیل شده دگریس (De Grisse, 1969) تثبیت و به گلسیرین منتقل شدند. پس از تهیه اسلایدهای دایمی میکروسکوپی، با استفاده از میکروسکوپ نوری خصوصیات ریخت شناسی و ریخت سنجی هر یک از نمونه ها بررسی شد. در این تحقیق هشت گونه از جنس Helicotylenchus، شامل گونه های H. digonicus، H. vulgaris، H. exallus، H. pseudorobustus، H. californicus، H. canadensis، H. minziو H. crassatus شناسایی شدند که سه گونه H. californicus، H. canadensis، و H. crassatus برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. گونه ی H. californicus به دلیل داشتن سر نیم کروی، کیسه ذخیره اسپرم پر و شکل زایده انتهای دم و گونه ی H. canadensis با داشتن سر مخروطی ناقص با چهار یا پنج شیارعرضی، استایلت بلند وانتهای دم نیم کروی و گونه ی H. crassatus با داشتن سر مخروطی ناقص و شکل دم از سایر گونه های مشابه در این جنس متمایز می شوند.

کلزا، نماتدهای انگل گیاهی ،,Helicotylenchus خراسان شمالی