سید مظفر منصوری - دانشجوی دکتری حشره شناسی، دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
سید علی اصغر فتحی - دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
قدیر نوری قنبلانی - استاد، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
جبراییل رزمجو - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی

بید سیب زمینی، Phthorimaea operculella (Zeller)، یکی از آفات مهم سیب زمینی در مزرعه و انبار است. در این تحقیق، ترجیح میزبانی، بیولوژی و پارامترهای رشد جمعیت این آفت روی برگ های 12 ژرم پلاسم سیب زمینی شامل هفت رقم تجاری (آگریا، آیوزونیا، اسپریت، ساتینا، ساوالان،کندور، مورن) و پنج کلون ایرانی (5-396156PI، 15-397045PI، 2-397097PI، 2-397082PI، 396124PI) در گلخانه ای در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری تاریکی: روشنایی (14:10) مطالعه شد. برای آزمایش های با حق انتخاب، قفس هایی با ابعاد 1×1×1/5 متر انتخاب و داخل آن یک گلدان حاوی یک بوته از هر کدام از 12 ژرم پلاسم مورد مطالعه در یک ردیف دایره ای چیده شدند و 12 جفت حشره کامل یکروزه داخل قفس رهاسازی گردید. پس از گذشت یک هفته، تعداد دالان های ایجاد شده و تعداد لارو زنده روی یک بوته شمارش شد. نتایج نشان داد که در بین ژرم پلاسم های مورد مطالعه کمترین درصد برگچه های آسیب دیده و کمترین تعداد لارو زنده (5/1 و 4/8 عدد) روی 2-397097PI مشاهده گردید. در آزمایش های بدون حق انتخاب، طول دوره ی نشوونمای لاروی و شفیرگی، درصد بقای لاروی و شفیرگی، وزن شفیره ها و پارامترهای رشد جمعیت آفت با پرورش روی برگ های هر یک از 12 ژرم پلاسم مورد مطالعه سیب زمینی تعیین گردید. طول دوره نشوونمای لاروی، شفیرگی و مدت زمان یک نسل آفت روی 2-397097PI در مقایسه با سایر ژرم پلاسم های مورد مطالعه به طور معنی داری بیشتر بود. کمترین وزن شفیرگی، کمترین درصد بقای لاروی و نیز کمترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (0/076) و نرخ متناهی جمعیت (1/079) روی 2-397097PI مشاهده شد. بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که کلون 2-397097PI در بین ژرم پلاسم های مورد مطالعه سیب زمینی کمترین مطلوبیت غذایی را نسبت به بید سیب زمینی دارد.

ترجیح میزبانی، بیولوژی، پارامترهای رشد جمعیت Phthorimaea operculella، ژرم پلاسم سیب زمینی