سارا قارونی کاردانی - دانش آموخته دکتری، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
بهروز جعفرپور - استاد گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محسن مهرور - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
سعید طریقی - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (Tomato yellow leaf curl virus) یکی از مخرب ترین ویروس های گوجه فرنگی در نواحی گرمسیر و نیمه گرمسیر جهان محسوب می شود. به منظور شناسایی و ردیابی ویروس مذکور، در طی بازدید از مزارع، گلخانه ها و تونل های کاشت گوجه فرنگی استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی طی سال های 1388 تا 1390، نمونه های مشکوک به آلودگی جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. استخراج دی. ان. ای از برگهای تازه نمونه های مشکوک به آلودگی، با استفاده از بافرCTAB انجام شد. در آزمون PCR پس از بکار بردن جفت آغازگرهای دژنره اختصاصیDNA-A در جمینی ویروس های منتقل شونده با سفید بالک، قطعه ای به اندازه تقریبی 550 جفت باز تکثیر شد که نشان دهنده آلودگی به ویروس TYLCV در مناطق بررسی شده دارد. ژن کامل پروتیین پوششی ویروس با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی طراحی شده به اندازه تقریبی 776 جفت باز تکثیر و همسانه سازی شد و دندروگرام با استفاده از ترادف ژن پوشش پروتیینی با نرم افزار MEGA5 و به روش Neighbor joining ترسیم گردید. نتایج حاصل از آنالیزهای فیلوژنی نشان داد که جدایه های خراسان رضوی و شمالی در کنار جدایه های اسراییل (AB110218) و شیراز (GU076444) در یک گروه و جدایه خراسان جنوبی در گروه جداگانه ای قرار گرفته و رابطه نزدیکی را با جدایه های جیرفت (GU076452) و عمان (DQ644565) نشان داد. این نتایج نشان میدهد که از زمان اولین گزارش از وجود TYLCV در استانهای جنوبی کشور تاکنون، دامنه پراکنش این ویروس به سمت عرضهای جغرافیایی بالاتر کشیده شده به نحوی که وجود میزان بالای آلودگی از شهرستان نیشابور و درگز در این تحقیق گزارش می شود.

ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (TYLCV)، واکنش زنجیره ای پلیمراز، آنالیز فیلوژنی، همسانه سازی