نرگس عزیزیان - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان
حمید رضا صراف معیری - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان
اورنگ کاوسی - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان
علیرضا بلند نظر - کارشناس فنی شرکت باریج اسانس، کاشان

کنه تارتن دولکه ایTetranychus urticae Koch. آفتی است پلی فاژ که به محصولات زراعی، باغی و به ویژه گلخانه ای در سراسر جهان آسیب می رساند. کاربرد آفت کش های شیمیایی علیه این آفت طی دهه های گذشته سبب بروز مقاومت در جمعیت، اثرات نامطلوب بر موجودات غیرهدف و محیط زیست و ظهور آفات ثانویه شده است. در سال های اخیر اسانس های گیاهی به عنوان ترکیبات طبیعی برای حفاظت از گیاهان مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش اثر کشندگی 5 ترکیب فرموله شده بر پایه اسانس های گیاهی شامل B: عصاره ی زیتون تلخ 5درصد، C: زیتون تلخ 5درصد + نعناع فلفلی 2درصد + پونه 2درصد + دارچین 2درصد ، D: زیتون تلخ 5درصد + نعناع فلفلی 2درصد + پونه 2درصد + رزماری 2درصد، E: زیتون تلخ 5درصد + نعناع فلفلی 2درصد+ پونه 2درصد + اکالیپتوس 5درصد و F: زیتون تلخ 5درصد + نعناع فلفلی 2درصد + رزماری 2درصد + اکالیپتوس 5درصد با روش غوطه ور سازی برگ های حاوی کنه بالغ ماده T. urticae داخل محلول ترکیبات فوق بررسی شد. نتایج نشان داد که از میان تیمارهای مورد بررسی، ترکیب فرموله شده E با LC50 برابر با 971/4 میکرو لیتر بر میلی لیتر بیشترین میزان کشندگی را در 24 ساعت پس از تیمار روی مرحله بالغ کنه تارتن دولکه ای داشت. کارآیی این فرمولاسیون به طور معنی داری بیش از سایر فرمولاسیون ها (به جز فرمولاسیون D) بود. طبق نتایج این پژوهش ترکیب اسانس های نعناع فلفلی، پونه و اکالیپتوس همراه با عصاره زیتون تلخ دارای کشندگی تماسی مطلوبی روی کنه تارتن می باشد. یافته های این مطالعه می تواند در استفاده کاربردی از اسانس های گیاهی به عنوان آفت کش های سبز مورد توجه قرار گیرد.

اسانس های گیاهی، زیتون تلخ، آفت کش زیستی، زیست سنجی