پناه محمدی - دانش اموخته کارشناسی ارشد گروه علوم ،خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمدرضا نیشابوری - استاد گروه علوم ،خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
عباس احمدی - استادیار گروه علوم ،خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

پخشیدگی گاز در خاک نسبت به پخشیدگی آن در اتمسفرDP/D 0 نیز گذرپذیری هوا درخاک Ka تابع خصوصیات فیزیکی خاک نظیر اندازه و پیوستگی منافذ و همچنین تخلخل تهویه ای است. پخشیدگی گاز در خاک نیز بر اساس خصوصیات شکل، اندازه و پیچ خوردگی منافذ و مقدار رطوبت خاک ϴ متفاوت می باشد و به همین خاطر اندازه گیری مستقیم آنها سخت و زمان بر می باشد. در این تحقیق تعداد 30 نمونه خاک از کلاس های بافتی مختلف بصورت دست نخورده با استفاده از استوانه فولادی تهیه و در اشباع موثر Se و ϴ متعدد، مقادیر 0 DP/D با روش حالت غیرماندگار پخشیدگی گاز اکسیژن DP و Ka با روش بار افتان اندازه گیری و تغییرات آنها با Se و Ɵ به صورت معادله رگرسیونی بدست آمد. نتایج نشان داد که با افزایش میزان Se و ϴ خاک Dp/D0 و Ka بصورت تابع لگاریتمی کاهش و حداکثر و حداقل مقدار آنها به ترتیب در رطوبت های کم و زیاد (نزدیک اشباع ) بدست آمد. تحلیل نتایج حاصله بر اساس معیارهای R(2) ، RMSE و GMER نشان می دهد که استفاده از Se باعث افزایش چشمگیر در دقت برآورد می شود. همچنین طبق نتایج بدست آمده می توان از مقدار Se و ϴ خاک به منظور برآورد 0 Ka و DP/D استفاده کرد بدون اینکه نیازی به اندازه گیری مستقیم این دو خصوصیت باشد

اکسیژنمتر، پخشیدگی گاز، گذرپذیری هوا، رطوبت خاک، اشباع موثر