سپیده باقری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی خاک، پردیسکشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حسین میرسیدحسینی - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، پردیسکشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

روی از جمله عناصر ضروری برای رشد گیاه است که غلظت زیاد آن موجب آلودگی و ایجاد سمیت در گیاه می شود. در این پژوهش اثرات کشت گیاه سورگوم بر برخی شاخص های فعالیت میکروبی و رابطه آن با افزایش غلظت روی در دو خاک با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نسبتا مشابه اما متفاوت در غلظت فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو خاک سه سطح روی mgkg(1-) و 250، 375، 500 (بر اساس روی اولیه قابل استخراج با اسید نیتریک) اضافه شد. با استفاده از جعبه های پلاستیکی محتوی 8 کیلوگرم خاک محفظه های ریشه دان Rhizobox تهیه شد، که فضای داخل آن با استفاده از صفحات توری نایلونی به سه منطقه S1 منطقه ریزوسفری، S2 مجاور به ریزوسفر و S3 توده خاک جداسازی گردید . نتایج نشان داد که در تمام سطوح روی و در هر دو نوع خاک BCF بزرگتر از 1 بوده است، سورگوم بر اساس این شاخص به عنوان گیاهی جهت بیش اندوزی روی محسوب میگردد. تنفس میکروبی و فعالیت دیهیدروژناز در خاک آلوده تر در تمامی مناطق جزءبندی شده مجاور ریشه کاهش یافت. در این رابطه اگرچه محیط ریشه (سوبسترا) و بازدارنده ها (فلزات سنگین) در تشکیل کمپلکس سوبسترا-آنزیم و بازدارنده-آنزیم رقابت می کنند، اما اثرگذاری ریشه در افزایش فعالیت میکروبی و آنزیمی در خاک 1 (غیرآلوده) بیشتر از خاک 2 (آلوده) است. علت آن نیز احتمالا بهبود شرایط کشت گیاه سورگوم بر افزایش فعالیت های میکروبی آن در مجاورت ریشه حتی در شرایط تنش شدیدتر از نظر غلظت روی می باشد

سورگوم، روی، ریزوسفر، ریشه دان، شاخص های زیستی