رقیه موسوی - دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
ابراهیم سپهر - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
عباس صمدی - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
میر حسن رسولی صدقیانی - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

به منظور بررسی تاثیر تلقیح میکروبی بر فسفر کارایی ارقام مختلف جو،آزمایشی گلخانه ای بصورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با 10 رقم جو و تیمارهای مختلف فسفر نامحلول به همراه تلقیح میکروبی شامل تیمار شاهد P0، مصرف سنگ فسفات RP، تلقیح قارچ های حل کننده فسفات RP+F تلقیح باکتری های حل کننده فسفات RP+B تلقیح مخلوط قارچ و باکتری RP+B+F و مصرف فسفر محلول PS در سه تکرار انجام گرفت. بعد از برداشت، وزن خشک دانه و میزان فسفر آن اندازه گیری گردید و سپس شاخص های فسفرکارایی PE، کارایی جذب PACE و کارایی مصرف فسفر PUTE محاسبه گردیدند. نتایج نشان داد تیمارهای میکروبی اثر معنی داری P<0.01 بر عملکرد دانه، مقدار و غلظت فسفر دانه و شاخص های فسفرکارایی داشتند بطوریکه در تیمار شاهد فسفرکارایی ارقام بطور میانگین 0/49 بدست آمد که با تلقیح قارچ های حل کننده فسفات به 0/74، با تلقیح باکتری ها به 0/65 و با تلقیح توام قارچ و باکتری به 0/69 افزایش یافت. در بین ارقام نیز اختلاف معنی داری P<0.01 در پارامترهای عملکرد و شاخص های کارایی مشاهده شد بطوریکه در شرایط کمبود فسفر رقم Obruk با 5/1 گرم بیشترین و رقم Denmark با 2/5 گرم کمترین دانه را تولید کردند و رقم Rihane-03 کاراترین رقم در جذب فسفر PACE و رقم Yea-168 کاراترین رقم در مصرف فسفر PUTE بدست آمد. بنابراین می توان گفت با انتخاب ارقام فسفرکارا و استفاده از ریزجانداران حل کننده فسفات می توان جذب فسفر را از منابع سنگ فسفات و شکل های نامحلول آن در خاک افزایش و مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد.

جو، ریزجانداران حل کننده فسفات، سنگ فسفات، فسفرکارایی