علیرضا حسین پور - استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
حمیدرضا متقیان - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

استفاده از کودهای آلی یکی از راه های افزودن عناصر به خاک های کشاورزی با ماده آلی کم است. کودهای آلی مختلف، تاثیرات متفاوتی بر قابلیت استفاده عناصر در خاک دارند. در این تحقیق، قابلیت استفاده (با روش های AB-DTPA ،DTPA-TEA و مهلیچ 3) و جز ء بندی روی و مس در یک خاک آهکی تیمار شده با سطوح 0، 1/5، 1 درصد وزنی - وزنی کود گاوی و ورمی کمپوست در قالب طرح کاملا تصادفی مقایسه شد . همچنین، در خاک های تیمار شده و شاهد در شرایط گلخانه ای، گیاه گندم کشت گردید. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر مقدار روی عصاره گیری شده با روش های مختلف معنی دار P<0/01 بود. در حالی که اثر تیمارها بر مس عصاره گیری شده با روش های مختلف معنی دار نبود P> 0/05 کمترین و بیشترین بود. در حالی که اثر تیمارها بر مس عصاره گیری شده با روش های مختلف معنی دار نبود با DTPA-TEA به ترتیب در خاک شاهد 0/73 میلی گرم در کیلوگرم) و خاک های تیمار شده با 1 درصد کود دامی 1/30 میلی گرم در کیلوگرم) و خاک های تیمار شده با 1 درصد کود دامی 1/17 میلی گرم در کیلوگرم) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر روی پیوند شده با اکسیدهای آهن ومنگنز و روی پیوند شده با ماده آلی معنی دار P<0/05 بود، در حالی که اثر تیمارها بر اجزاء مس معنی دار نبود P<0/05 روی و مس عصاره گیری شده با AB-DTPA و DTPA-TEA همبستگی معنی داری P<0/05 با جزء پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز داشتند. ضرایب همبستگی بدست آمده نشان دادند که بین ماده خشک و جذب روی با روی عصاره گیری شده با AB-DTPA ،DTPA-TEA مهلیچ 3 و روی پیوند شده با اکسیدهای آهن ومنگنز همبستگی معنی داری P<0/05 وجود داشت. در حالی که بین شاخص های گندم و مس عصاره گیری شده با روش های مختلف و اجزاء آن همبستگی معنی داری وجود نداشت P> 0/05 نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت بین استفاده از کود گاوی یا ورمی کمپوست بر اجزاء و قابلیت استفاده روی و مس معنی دار نبود.

اجزاء روی، اجزاء مس، کود آلی، گندم، ورمی کمپوست