آرزو لاری - فارغ اتحصیل دکترای عمومی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ایران
مریم حق خواه - فارغ اتحصیل دکترای عمومی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ایران
محسن یزدانی - مرکز تحقیقات بیوشیمی- بیوفیزیک، دانشگاه تهران

زمینه و هدف: سرطان گستره ی پیچیده از جهش های پویا در ژنوم است که با تغییرات گسترده در سطح سلول و بافت بروز میکند. با افزایش روزافزون نرخ ابتال به این بیماری و زمان بر بودن توسعه داروهای جدید در روشهای آزمایشگاهی، با استفاده از روشی جدید که هزینه و زمان کمتری داشته باشد میتوان به داروهایی با اثربخشی باال و عوارض جانبی کمتر دست یافت. هدف این مطالعه معرفی ابزارهای دستیابی به داروهای نوین ضدسرطان و مزایای مطالعات پیش آزمایشگاهی در کاهش هزینهی تولید این داروها میباشد.مواد و روشکار: تعداد مولکولهای کوچک جدید کشف شده در درمان سرطان افزایش چشمگیری داشته است که نه تنها مدیون فهم روزافزون ما از ژن و مسیرهای مسیول شروع و پیشرفت سرطان است بلکه به این دلیل است که اکنون ما به تکنولوژیهای قدرتمند در کشف دارو مجهز شدهایم. در 15 سال اخیر، داروهای ضد سرطان از عوامل سایتوتوکسیک )cytotoxic )که بصورت اختصاصی باعث تخریب DNAمیشوند، به کمک روشهای محاسباتی به سمت داروهایی که بر ناهنجاریهای ژنتیکی و اپیژنتیکی اثر دارند و به صورت اختصاصیتر بر روند تبدیل و پیشرفت سلولهای بدخیم موثرند متمایل شدهاند. دسترسی به اطالعات ژنوم انسانی و هدف قرار دادن ژنهای آسیبپذیر سرطان با استفاده از مدل سازی محاسباتی، پیش آگهی، تشخیص و درمان سرطان را با هزینه و زمان کمتر امکان پذیر میسازد.یافتهها: در مدلسازی محاسباتی فاکتورهای کلیدی که از طریق آزمایش نمیتوان به آن دست یافت را با سادهترکردن مفهوم سرطان به 4 سطح اتمی، مولکولی، میکروسکوپی و ماکروسکوپی، محاسبه میکنیم. مدل سازی محاسباتی معیاری ارزشمند در هدفمندسازی مراحل کشف و تولید داروی ضد سرطان جدید است. از جمله این روشها بررسی کمی رابطه ساختمان- اثر، داکینگ و شبیه سازی دینامیک مولکولی هستند. نتیجهگیری: ابزارهایی که در مطالعات پیش آزمایشگاهی جهت تولید داروهایی با اثربخشی بهتر و عوارض کمتر به کار گرفته می شوند در زمان و هزینه که از عناصر مهم درمان در بیماران سرطانی میباشند، صرفه جویی میکنند.

روشهای محاسباتی رایانهای، مدل سازی مولکولی، سرطان