محمود آقاجانی - گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحدکرمان، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان، ایران
محبوبه عابدینی پور - گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحدکرمان، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمان، ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی شرط جنسیت قاضی در فقه امامیه با توجه به مقتضیات زمان صورت گرفته است. روش تحقیق این نوشتار توصیفی تحلیلی می باشد که ابتدا نظرات مخالف و موافق در این مورد بیان و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بطور کلی در بین فقیهان شیعه چهار دیدگاه وجود دارد : شماری از فقیهان دوران نخست در برشماری ویژگیهای قاضی شرطمرد بودن را نیاوردهاند که یا شرط نمی دانستهاند و یا این گزاره در آن زمان مورد بحث نبوده است. شماری به جایز نبودن فتوا داده اند ولی بر این فتوا دلیلی اقامه نکرده اند، شماری بر جایز نبودن فتوا دادهاند و دلیلهایی بر آن اقامه کرده اند، شماری ازفقیهان دلیلهای جایز نبودن را ناتمام دانسته و نظر قطعی بر جایز بودن یا نبودن ارایه ندادهاند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد در شرط ذکورت به اقتضای زمان حال می توان تجدید نظر کرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت جنسیت با توجه به اقتضای زمان حال از شرایط قاضی محسوب نمی شوند.

جنسیت قاضی- فقه امامیه- مقتضیات زمان