مریم حشمتی - دانشجو کارشناسی ارشد پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی
مژگان کوثری - هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران
حسن فیضی - هیات علمی دانشگاه تربت حیدریه

طی سال های گذشته 1387-1395 گزارش های متعددی از زوال و مرگ درختان بلوط در غرب کشور منتشر شده است. تعداد میلیون و صد وسی هزار هکتار از رویشگاه های زاگرسی و 250 هزار هکتار از جنگل های استان ایلام مبتلا به این بیماری هستند. در این پژوهش از نانوذرات سیلیسیوم دیاکسید برای کاهش اثرات مخرب تنش خشکی بر بذر بلوط و افزایش توانمندی جوانه زنی و رشد بلوط استفاده شد. تیمارها شامل 4 سطح نانو ذرات 0، 10، 50؛ 100 میلی گرم در لیتر و 4 سطح تنش خشکی 0، -3، -6، -9 بار اعمال شده توسط پلی اتیلن گلایکول 600 بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو عامل و سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد دی اکسید سیلیسیوم بر صفات وزن تر و خشک ریشه چه، تعداد ریشه های جانبی، وزن تر ساقه چه و درصد ظهور نهایی گیاهچه در سطح احتمال 5% تاثیر معنی داری داشت. بیش ترین تعداد ریشه های جانبی در کاربرد غلظت 50 میلی گرم در لیتر بود. این تیمار باعث افزایش تعداد ریشه های جانبی و گستردگی سیستم ریشه به میزان 22/33 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. کمترین تعداد ریشه های جانبی در تیمار 10 میلی گرم در لیتر بود. به طورکلی غلظت 50 میلی گرم در لیتر بهترین توصیه برای بهبود مشخصات ریشه و تعدیل اثر تنش خشکی در گیاه بلوط است. این تحقیق اولین پژوهش اثرات نانوذرات بر شاخص های جوانه زنی و رشد بذر بلوط است و یافته های آن می تواند برای برنامه جامع احیاء جنگل های بلوط کاربردی باشد.

جوانه زنی، جنگل، زوال بلوط، نانوذرات