علی تیموری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
سعید حسنی - عضو هییت علمی گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

قانون گذار ایران تاثیر مستی در مسوولیت کیفری را به روشنی تبببن نکرده است؛ زیرا هرچند در مورد قتل، در ماده 224 قانون مجازات اسلامی حکم خاصی بیان شده و در مورد سایر جرایم نیز ماده 53 همین قانون وجود دارد، اما صرف نظر از تعارض ظاهری این دو ماده، وضعیت شخصی که برای ارتکاب جرم، خود را مست می کند، مشخص نیست و نسبت به مستی اختیاری و غیر اختیاری هم حکم صریحی وجود ندارد. قوانین خارجی در این موارد احکام مشخصی دارند که شک در کنار منابع شرعی مورد توجه قانون ما نیز بوده است. مستی و بی ارادگی ناشی از مصرف اختیاری مسکرات، مواد مخدر و روانگردان و نظایر آنها، مانع مجازات نیست، مگر اینکه ثابت شود مرتکب حین ارتکاب جرم به طور کلی مسلوب الاختیار بوده است. براساس آنچه در لایحه مجازات اسلامی برای برخورد با کسانی که به مصرف مشروبات الکلی می پردازند و در حالت مستی ناشی از آن مرتکب جرم می شوند، در نظر گرفته شده است، چنانچه ثابت شود مصرف این مواد به منظور ارتکاب جرم یا با علم به تحقق آن بوده است و جرم مورد نظر واقع شود، مرتکب به مجازات هر دو جرم محکوم می شود.

مستی، جرایم، الکل، مسلوب الاراده، روانگردان، قانون