حمیدرضا متین فر - استادیار دانشگاه لرستان
علی اکبر شمسی پور - استادیار دانشگاه تهران

خشکسالی جزء بلایای طبیعی نامحسوس است. گرچه تعاریف متفاوتی برای این پدیده ارائه شده لیکن به طور کلی حاصل کمبود بارش در طی یک دوره ممتد زمانی معمولا یک فصل یا بیشتر می‌باشد. این کمبود منجر به نقصان آب برای برخی فعالیت‌ها، گروه‌ها و یا یک بخش زیست محیطی می‌شود. خشکسالی بایستی در رابطه با برخی شرایط متوسط درازمدت از موانه مابین بارش و تبخیر و تعرق در نظر گرفته شود، معمولا در هر منطقه‌ای یک شرایط خاص بعنوان «نرمال» تعریف می‌شود. به علاوه این پدیده با زمان (فصل اصلی وقوع این پدیده، تاخیر در شروع فصل بارندلا، برتبط است. سایر فاکتورهای اقلیمی نظیر دمای بالا، باد شدید و رطوبت نسبی پایین تر غالباً در بسیاری از نقاط جهان با این پدیده همراه شده و می‌توانند به طرز قابل ملاحظه بر شدت آن بیفزایند. در ارزیابی مخاطرات طبیعی همچون وقایع خشکسالی، فنون دورسنجی به دلیل فراهم نمودن سریع داده‌ های زمینی و یک منظر فضایی بهتر از ویژگی‌های پدیده محیطی بطور خاص در تصمیم گیری‌ها دقیق‌تر از منابع دیگر داده‌ای همچون ایستگاه‌های هواشناسی می‌باشند. مجموع اطلاعات بدست آمده از داده‌های سنجش از دور با تلفیق و طبقه بندی با یکدیگر پتانسیل بالایی در تشخیص، پایش و ارزیابی خشکسالی‌های اکولوژیک ارائه می‌دهند. طبقه بندی تصویر در ارتباط با استخراج اطلاعات مشخص در زمینه‌های مختلف همچون ضرایب شدت اثرات خشکسالی و یا توزیع مکانی کاربری‌های زمین و پوشش سطحی با استفاده از داده های دورسنجی اجرا می‌شود. پیشرفت در زمینه تکنولوژی سنجش از دور و سیستم های اطلاعات جغرافیایی کمک میکند تا با ایجاد نظارت دقیق‌تر در زمان وقوع حوادث امکان اعلام هشدارهای به موقع و برآورد سریع خشکسالی تحقق یابد. در این تحقیق کاربرد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی برای پایش خشکسالی و اثرات آن بر عرصه‌های کشاورزی و زیستی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.