لیلا ارام - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
کاوه بذرافکن - استادیار و عضو هییت علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلمی، واحد تهران مرکزی

در این پژوهش جهت تحلیل دوگانه ضرورت و لذت در برنامه ی معماری به بررسی دوگانه های مرتبط موجود در اثار فلسفی فایده گرایی پرداخته شده است به طوری که ابتدا به تشریح ویژگی های هریک از این دوگانه ها و سپس نقدهای فلسفی موجود در هر یک از این دوگانه ها پرداخته شده است. در این پژوهش فایده گرایی که یکی از شاخه های علوم رفتاری است به واسطه ی نظریه ها و مدل هایش در تدوین ادبیات نظری معماری در حوزه ی عملکرد نقش ایفا می کند. روش تحقیق این پژوهش به صورت مطالعات کتابخانه ای و از لحاظ فرایند اجرا در قالب کیفی انتخاب گردیده که در آن به گردآوری، تحلیل و تفسیر داده ها پرداخته شده است. در پایان بررسی ها به نظر می رسد از یک سو واژه برنامه ی معماری چیزی نشات گرفته از عملکرد گرایی و ضرورت است و از سوی دیگر باید طعم لذت را به مخاطب اثربچشاند که شاید از نکات مستتر در این لذت نقدی است که بر حاکمیت ضرورت و سودمندی در برنامه ی معماری وارد شده است.

فایده گرایی، ضرورت، لذت