عباس ملکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه لرستان
امیرحمزه حقی آبی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه لرستان
حمیدرضا متین فر - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه لرستان

آب مایع حیات و از عوامل اصلی تولید در مهندسی کشاورزی است. و بخش کشاورزی 94 درصد از کل آب استحصال شده و 70 درصد از منابع آب تجدید شونده (با منشأ داخلی) را به خود اختصاص می‌دهد با توجه به مساحت اراضی تحت آبیاری کشور که 8/7 میلیون هکتار برآورد شده است. (آمارنامه کشاورزی، 1378) به نظر می‌رسد هر هکتار از اراضی فاریاب سالانه حدود یازده هزار مترمکعب آب مصرف می‌کند که نشان از فقدان یک مدیریت آبیاری کارآمد در سطح مزارع دارد. میزان آب آبیاری مصرف شده در واحد سطح اراضی زراعی کشور در مقایسه با کشورهای دیگر نیز بسیار بالاست. (کشاورز، 1373) تجزیه و تحلیل شاخص‌های مصرف آب در بخش کشاورزی نشان‌دهنده مصرف غیراصولی آب در این بخش است. به عبارت دیگر عامل اصلی محدود کننده توسعه کشاورزی و افزایش تولید در ایران محدودیت منابع آب و استفاده غیرعادلانه و غیراقتصادی آن است و به دلیل وجود این محدودیت از جنبه‌های کیفی و کمی، تحقیقات کم‌ آبیاری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس، طی تحقیقی که به صورت طرح آزمایشی و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار سطوح آبیاری و سه تکرار با فواصل آبیاری مساوی و در شرایط کشت و کار یکسان در منطقه خرم‌آباد انجام شد، تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر خصوصیات کیفی گندم دوروم شامل درصد لکۀ آردی در ژنوتیپ‌های گندم دوروم شود و این امر در افزایش کیفیت ماکارونی تولیدی نقش مثبت و موثر دارد. از نظر پروتئین تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای 50% تا 125% آبیاری کامل، مشاهده نشد. همچنین سطوح مختلف آبیاری تاثیر منظمی روی میزان گلوتن نداشتند. تیمار 50% آبیاری کامل، ضمن تولید عملکرد بیشتر که از آب مازاد آن تحت استراتژی کم آبیاری نشات می‌گیرد، سختی دانه مناسبی نیز برای استفاده در صنایع ماکارونی دارد.