امیرحسین آقاخانی افشار - دانشجوی دکتری عمران گرایش سازه های هیدرولیکی، گروه مهندسی آب، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تبریز
یوسف حسن زاده - استاد گروه مهندسی عمران، گروه مهندسی آب، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تبریز
علی اصغر بسالت پور - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر رفسنجان (ع)

تعیین مولفه های هیدرولوژیکی حوضه های آبخیز توسط مدل های مختلف و انتخاب بهترین مدل در برآورد این مولفه ها می تواند اطلاعات مناسبی از وضعیت حاضر و آتی این حوضه ها و نیز کمک شایانی در برنامه ریزی های مدیریتی آنها داشته باشد. در این تحقیق از دو مدل با کاربردهای گسترده با نام های ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) و پروژه پیش بینی فرسایش آبی (WEPP) به منظور شبیه سازی رواناب و رسوب تولید شده در حوضه آبخیز طرق از زیرحوضه های حوضه آبخیز کشف رود استفاده می گردد. مدل ها اجراء و مقادیر رواناب و رسوب شبیه سازی شده و اندازه گیری شده با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در دوره کالیبراسیون، ضرایب ارزیابی ناش- ساتکلیف (ENS) برای مدل SWAT و WEPP و برای مولفه رواناب به ترتیب برابر 0/711 و 0/864 و برای رسوب تولید شده به ترتیب برابر 0/678 و 0/847 می باشد. در دوره صحت سنجی نیز مقادیر ضریب ناش- ساتکلیف برای مدل SWAT و WEPP، برای مولفه رواناب به ترتیب برابر 0/690 و 0/835 و برای رسوب تولید شده به ترتیب برابر 0/818 و 0/828 می باشد. نتایج حاصل از ضریب ارزیابی ناش- ساتکلیف و سایر معیارهای ارزیابی نشان می دهد که ارزیابی های هر دو مدل قابل قبول می باشند و شبیه سازی مدل WEPP در برخی موارد بهتر از مدل SWAT بوده و با ضریب اطمینان قابل قبولی می تواند برای ارزیابی کیفیت افت خاک و سایر مولفه های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز طرق مورد استفاده قرار گیرد.

؛ WEPP، SWAT، رواناب، رسوب، اعتبارسنجی، صحت سنجی