اسماعیل محمودی - کارشناس مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه ای اردبیل
مهدی اسدی نیا - کارشناس دفتر فنی شرکت آب منطقه ای اردبیل

فرسایش ساحلی رودخانه از انواع فرسایش های متمرکز بوده که برای اصلاح آن از روش های مکانیکی، بیولوژیک و تلفیق مکانیکی بیولوژیک استفاده می گردد، روش های بیولوژیک نسبت به سایر روش ها هزینه ساخت و نگهداری کمتری داشته، علاوه بر اینکه با افزایش سن گیاهان مورد استفاده، بر میزان عملکرد و راندمان سیستم افزوده می گردد، فواید دیگری مانند هماهنگی بیشتر با محیط زیست و نیاز به وسایل پیشرفته و ... را نیز می توان از مزایای این روش ذکر کرد. در این مقاله روش های بیولوژیک در رودخانه ای که بدلیل فصلی بودن و عدم وجود جریان پایه، فرسایش های موجود در اثر وقوع سیلاب رخ می دهد بکار برده شده است، علاوه بر طبیعت خود رودخانه، چرای بی رویه دام که به کاهش تراکم پوشش گیاهی اراضی اطراف منتهی می شود و وجود اراضی کشاورزی در حاشیه رودخانه که در بسیاری از موارد با شخم نامناسب همراه می شود عواملی می باشند که به تشدید این فرسایش منتهی می شود. لذا هدف عمده جلوگیری از فرسایش کناری رودخانه با استفاده از درختان، درختچه ها و گیاهان موجود در منطقه و ایجاد پوشش گیاهی مناسب، و تثبیت سواحل رودخانه می باشد. با استفاده از پوشش گیاهی و جلوگیری از حرکت جریان آب سطحی، شرایط جهت حفظ پوشش خاک، حفظ ساختمان و خلل و فرج خاک فراهم گردیده است و همچنین در اثر نفوذ ریشه در خاک باعث افزایش خلل و فرج می گردد، که کلیه این عوامل باعث کاهش رواناب و در نهایت منجر به کنترل فرسایش کناری رودخانه و سلامت رودخانه می گردد.

حفاظت بیولوژیک، جعبه زنده، ساماندهی، فرسایش