محمد رضا نظرزاده - دانشجوی دکترای مهندسی منابع آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
علی محمد آخوند علی - استاد گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

رودخانه های شهری و یا رودخانه های مشرف به شهرها از مهمترین انواع رودخانه ها محسوب می گردند. از این نظر که رودخانه ها و مسیل های مشرف به شهر بطور معمول دارای شدت سیلاب زیاد در مدت زمان کم بوده و همچنین پتانسیل بالای ریسک در ایجاد خسارت می باشند. این رودخانه ها بطور معمول در آبخیزهای کوچک اما با درجه سیل خیزی بالا قرار گرفته اند. به این ترتیب هر واحد سیلاب در این رودخانه ها در مقایسه با سایر رودخانه های معمول، خسارت بیشتری ایجاد می کند. اقدامات ترکیبی برای کاهش اثر سیلاب این مسیل ها در ترکیب با اقدامات حفاظت درون شهری از اهمیت ویژه برخوردار است. در این راستا برآورد صحیح دبی ورودی سیل و شناخت اقدامات محلی در اتخاذ سیاست و برنامه جامع مدیریت سیل برای حفاظت مناطق شهری نقش تعیین کننده دارد. از جمله نقش احداث بندهای کنترل سیلاب بالا دست بسیار حایز اهمیت است. در این مقاله بعنوان یک طرح موردی ضمن معرفی مسیل های گرمسیری و فرهنگیان در محدوده شهر برازجان و همچنین وضعیت و مخاطرات سیلاب در این مسیل رودها، با مدلسازی سیل در حوضه و در مسیر رودخانه، اثر احداث بندهای بالا دست مناسب با شرایط محلی شبیه سازی و تاثیر آنها در برنامه مهندسی رودخانه پایین دست بررسی شده است.

مهندسی رودخانه، مسیل های شهری، شبیه سازی سیل، بندهای کنترل سیلاب، برازجان