غلام حسن جعفری - زنجان کیلومتر ۵ جاده میانه، دانشگاه زنجان
زینب براتی - زنجان کیلومتر ۵ جاده میانه، دانشگاه زنجان

یخچا لها در نواحی از سیاره زمین که در طی چند صد سال متوالی، ریزش برف بیشتر از ذوب سالانه باشد، شکل می گیرند.مقدار انرژی دریافتی از خورشید یکی از عواملی است که بر ارتفاع برف مرز دایمی اثر می گذارد، که خود به عوامل متعددی ازجمله زاویه تابش، عرض جغرافیایی، مقدار و جهت شیب دامنه ها و... بستگی دارد. برای برآورد مقدار انرژی دریافتی در سطوحشیبدار دامنه ها، ابتدا با استفاده از زاویه تابش خورشید و روابط فیزیکی، میانگین انرژی دریافتی روزانه بر حسب کالری درسانتی متر مربع را در سطوح ارضی، با هر مقدار شیب و در هر جهت جغرافیایی محاسبه می گردد و با استفاده از روابطبرآوردی بین متوسط دمای ماهانه با متوسط انرژی ماهانه، انرژی برآوردی در سطوح مختلف را به دما تبدیل شود. دمایبرآوردی نیز با توجه به افت محیطی دما در هر هزار متر به ارتفاع تبدیل شده و با توجه به تفاوت دمای کواترنری نسبت بهامروز ارتفاع برف مرز کواترنری برآورد می گردد. از طرفی فرم دره های کوهستانی تحت تاثیر ساختار اولیه، تکتونیک،فرایندهای ژیومورفولوژیک و عوامل مختلف فرسایشی در طی زمان شکل گرفته است. بررسی تغییر فرم دره ها در بازه زمانیخاص، نیاز به داده هایی دارد که یا به خاطر تغییر کم لندفرم ها، قابل اندازه گیری نیست و یا اندازه گیری آن ها نیازمند ابزار وتجهیزاتی است، که نصب آن ها امکان پذیر نیست. ولی برایند کلی فرایندهای اثر گذار کواترنری در فرم منحنی میزان هامنعکس شده است. با بررسی مقدار ضریب خمیدگی آن ها، می توان تاثیرات دراز مدت عوامل اثر گذار را ردیابی کرد. برای اینمنظور منطقه مورد مطالعه به زیر حوضه هایی تقسیم و شاخص مورفومتریک ضریب خمیدگی در ارتفاعات مختلف با توجه بهبلندترین قله ها برآورد می گردد. بین مقدار ضرایب خمیدگی با ارتفاع منحنی میزان ها روابط خطی برازش می گردد. قسمتیاز نمودار که کمترین مقدار عددی را به خود اختصاص می دهد به عنوان برف مرز کواترنری شناخته می شود. مطالعات موردیانجام شده حاکی از آن است که روش شیب جهت با برآوردهای روش ارتفاع کف سیرک پورتر نتایج مشابه ای دارد.

خط برف مرز دایمی، سیرک یخچالی، کواترنری