زهره داودپور - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،
نیلا پشمکیان - عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران،

تامین امنیت، علاوه بر تامین نیازهای اصلی (فیزیولوژیک)، زمینه ساز تامین سایر نیازها از جمله پدافند غیر عامل می باشد. کاهش آسیب پذیری کاربری های شهری جهت تقلیل میزان خسارات با بهره گیری از پدافند غیر عامل می تواند در ایجاد محیطی ایمن در شهرها، امنیت هر چه بیشتر شهروندان و کاهش بحران در شهرها موثر واقع شود. پدافند غیرعامل از مهم ترین اهدافی است که امروزه برنامه ریزان و مدیران شهری درصدد اجرای آن در شهرها می باشند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ایمنی محدوده های منتخب شهر همدان با توجه به اصول پدافند غیرعامل و شناسایی و از بین بردن عوامل کاهش دهنده ایمنی در سطح شهر انجام شده است. شهر همدان بدلیل موقعیت استراتژیک و جغرافیایی خود (به عنوان کانون ارتباطی غرب ایران) و عدم وجود زیرساخت شهری مناسب، به عنوان مطالعه موردی انتخاب گردید. تحقیق پیش رو در زمره ی تحقیقات توصیفی قرار دارد. و به منظور اولویت بندی 3 محدوده منتخب شهری با توجه به مولفه های (زیست محیطی، زیرساخت ها و تاسیسات، مدیریتی، شبکه ارتباطی، جمعیتی، همجواری کاربری ها) از روش تاپسیس استفاده شده است. و نتایج نهایی بهترین محدوده شهری و اولویت بندی محدوده ها را مشخص می نماید. نتایج پژوهش نشان می دهد که محدوده رینگ دوم شهر با رتبه (CL) 0.960 بهترین و در اولویت اول قرار گرفته است. محدوده مرکزی شهر با رتبه 0.785 در اولویت دوم و محدوده شهرک فرهنگیان و اطراف آن با رتبه 0.049 در اولویت سوم قرار رفته است. بنابراین استفاده از مدل های کاربردی در کاهش آسیب پذیری شهر در راستای ایجاد شهر ایمن و در نهایت در ارایه راهکارهای پیشنهادی با رعایت اصول پدافند غیرعامل ضروری به نظر می رسد.

ایمنی شهری، پدافند غیر عامل، محدوده های متخب شهر همدان، TOPSIS